Odpowiadając na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 08 lutego 2024 r. w sprawie wznowienia Programu regeneracji środowiskowej gleb poprzez wapnowanie, oraz przesunięci środków pomiędzy Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało, że NFOŚiGW przesunie środki pomiędzy województwami, aby zapewnić wykorzystanie wszystkich środków i przekazać dofinasowanie jak największej liczbie rolników oraz, ze podjęło rozmowy w sprawie wznowienia Programu w przyszłości.

Poniżej treść odpowiedzi Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi:

„W pełni podzielam opinię, że wapnowanie przynosi duże korzyści dla gleby, a rolnicy stosując zabieg wapnowania przyczyniają się do poprawy ogólnego stanu środowiska, w tym jakości gleb i wód. Często ze względu na pomijany efekt środowiskowy zabiegu wapnowania, a eksponowanie wyłącznie jego charakteru agrotechnicznego / produkcyjnego, głównie rolnictwo ponosi koszty związane z odkwaszaniem gleb. Wapnowanie gleb uprawnych jest więc w ujęciu globalnym zabiegiem agrotechnicznym o wielostronnym wpływie, w tym na ekosystem glebowy, regulującym jego właściwości fizyczne, fizykochemiczne i biologiczne.

W efekcie następuje korzystne ukierunkowanie procesów glebowych, przedkładające się bezpośrednio na długofalowe korzyści środowiskowe i klimatyczne.

Mając na uwadze ciągły charakter procesu zakwaszania gleb, wynikający z uwarunkowań naturalnych (ponad 90% gleb w Polsce wytworzonych jest na kwaśnych skałach naniesionych przez lodowce ze Skandynawii, z których następowało intensywne wymywanie składników zasadowych, zwłaszcza na obszarach o większej rocznej sumie opadów; gleby wytworzone z tych skał są w większości naturalnie zakwaszone) wymagający podejmowania systematycznych działań polegających na ich odkwaszaniu oraz dostrzegając korzyści płynące z realizacji Programu zwróciłem się do Minister Klimatu i Środowiska z prośbą o przedłużenie Programu na kolejne lata.

Ponadto, zwróciłem się do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) z prośbą o podjęcie działań, w ramach realizacji Programu, mających na celu relokację środków finansowych pomiędzy Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW), tak aby środki przeznaczone na dofinansowanie zakupu wapna nawozowego zostały w pełni wykorzystane, a producenci rolni, którzy ponieśli przed 31 października 2023 r. koszty kwalifikowane związane z zakupem wapna nawozowego mogli skorzystać z dofinansowania.

W odpowiedzi NFOŚiGW poinformował, że podjął działania zmierzające do relokacji środków pomiędzy WFOŚiGW, które wykazują nadwyżki środków w ramach umów udostępnienia środków przez NFOŚiGW, a WFOŚIGW które wykazują braki środków na pokrycie zapotrzebowania wynikającego ze złożonych wniosków o dofinansowanie.

Z uwagi na bardzo dużą liczbę wniosków oraz potrzebę dokonania ich oceny i wypłaty środków, a także planowaną relokacją środków pomiędzy WFOŚIGW, która wydłuży proces wypłaty środków, NFOŚiGW podjął działania zmierzające do wydłużenia terminu wypłaty środków z 31 marca 2024 r. do 30 września 2024 r., co związane jest z koniecznością wprowadzenia zmian do Programu.

Po otrzymaniu akceptacji Pani Minister Klimatu i Środowiska możliwa będzie zmiana Programu oraz w kolejnym etapie relokacja środków pomiędzy WFOŚIGW, które wykazują nadwyżki środków w ramach umów udostępnienia środków przez NFOŚiGW, a WFOŚIGW, które wykazują braki środków na pokrycie zapotrzebowania wynikającego z wartości złożonych wniosków, w miarę dostępności środków w ramach budżetu Programu.

Program cieszył się ogromnym zainteresowaniem rolników i przyniósł efekty środowiskowe / ekologiczne, co miało odzwierciedlenie nie tylko w ilości złożonych wniosków o dofinansowanie, ale również dane GUS pokazały, że wprowadzony w 2019 r. Program wpłynął na wzrost zużycia nawozów wapniowych.

Mam nadzieję, że podjęte przeze mnie starania doprowadzą do wypracowywania rozwiązań mających na celu dalsze dofinansowanie wapnowania gleb jako zabiegu prośrodowiskowego, przeciwdziałającego degradacji gleb.”

Pismo KRIR>>>

Odpowiedź MRiRW>>>

Szczegóły

Małgorzata Ramatowska

Opublikowano: 08 marzec 2024

W odpowiedzi na zapytanie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 5. lutego 2024 r. dotyczące realizacji wymogu w ekoschemacie Dobrostan zwierząt – obowiązkowe szkolenie dla rolników z ograniczenia stosowania antybiotyków, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazało pismem z 20 lutego 2024 r. następujące informacje.

Podmiotem odpowiedzialnym za realizację szkoleń będzie Centrum Doradztwa Rolniczego (CDR) i wojewódzkie Ośrodki Doradztwa Rolniczego (ODR). Planuje się, że szkolenie dostępne będzie w trzech formach:

• online, w której rolnik loguje się na platformę udostępnioną przez CDR/ODR i sam przechodzi szkolenie (ekrany ODL); ta forma szkolenia dostępna będzie 24 h/7 dni w tygodniu - po zakończeniu szkolenia rolnik otrzymuje w wersji elektronicznej zaświadczenie o ukończeniu szkolenia;
• online, gdzie szkolenie jest prowadzone w postaci webinarium – po zakończeniu szkolenia rolnik otrzymuje w wersji elektronicznej zaświadczenie o ukończeniu szkolenia;
•  ODR organizuje (w zależności od zainteresowania rolników) szkolenie w siedzibie oddziału, gdzie trener (przeszkolony doradca) prowadzi szkolenie dla grupy rolników – planuje się, że rolnicy otrzymują zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w wersji papierowej oraz w wersji elektronicznej na wskazany adres e-mail.

Rolnik sam zdecyduje, z której formy szkolenia będzie chciał skorzystać. Szkolenie będzie bezpłatne dla rolników. Rolnicy, którzy zawnioskują o ekoschemat Dobrostan zwierząt w kampanii 2024 będą mogli odbyć szkolenie w trakcie realizacji ekoschematu czyli do 14 marca 2025 r., co pozwoli rolnikom na udział w szkoleniu w dogodnym terminie w ramach długiego okresu dostępności.

Obowiązkiem rolnika po odbyciu szkolenia będzie przesłanie do ARiMR za pośrednictwem portalu eWniosekPlus uzyskanego zaświadczenia o ukończeniu szkolenia.

Jednostki doradztwa rolniczego realizują szkolenia w ramach zadań statutowych, MRiRW nie przeznaczyło na ten cel dodatkowych środków. Zgodnie z przyjętymi rozwiązaniami, aby spełnić warunek obowiązujący w ramach ekoschematu Dobrostan zwierząt ws. odbycia jednorazowego szkolenia z zakresu metod ograniczających stosowanie antybiotyków w produkcji zwierzęcej należy odbyć szkolenie organizowane przez jednostki doradztwa rolniczego (CDR/ODR). Szkolenia będą bezpłatne dla rolników.

Prywatni doradcy mogą organizować dodatkowe fakultatywne szkolenia dla rolników, którzy niezależnie od odbycia szkolenia organizowanego przez jednostkę doradztwa rolniczego będą jeszcze zainteresowani poszerzeniem swojej wiedzy w zakresie ograniczania stosowania antybiotyków w produkcji zwierzęcej.

Opisane wyżej kwestie związane ze szkoleniami wymaganymi w ramach ekoschematu Dobrostan zwierząt są uwzględnione w obecnie procedowanym projekcie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty pomocy finansowej w ramach schematów na rzecz dobrostanu zwierząt w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, który został przekazany na konsultacje społeczne w dniu 15 lutego br.

Szczegóły

Małgorzata Ramatowska

Opublikowano: 04 marzec 2024

W odpowiedzi na wystąpienia Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych dotyczące wydłużenia terminu sporządzania planu nawozowego na potrzeby realizacji praktyki Opracowywanie i przestrzeganie planów nawozowych, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazało pismem z 1 marca 2024 r. następujące informacje.

Od 2023 r. w ramach ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi rolnicy mogą realizować praktykę Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia wariant podstawowy oraz wariant z wapnowaniem (1). Celem praktyki jest właściwe zarządzanie nawożeniem dostosowanym do zasobności gleb w azot, fosfor, potas, magnez, wapń i potrzeb roślin z wykorzystaniem analizy gleby i systemów wspomagania decyzji w zakresie nawożenia. Plan nawożenia występuje również w wariancie z wapnowaniem.

Rolnik zobowiązany jest sporządzić plan nawozowy w terminie 25 dni od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie płatności lub do dnia 30 września danego roku (w przypadku upraw ozimych wysiewanych w roku złożenia wniosku, o ile tych powierzchni nie obejmował plan sporządzany w terminie 25 dni).

Ogólne zasady dotyczące ekoschematów są znane od dnia 31 sierpnia 2022 r., kiedy to Komisja Europejska zatwierdziła polski Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Następnie zasady te zostały doprecyzowane w prawie krajowym (1).

Należy zaznaczyć, że w roku 2023, który był pierwszym rokiem wdrażania praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska (tzw. ekoschematów), wprowadzone zostało odstępstwo w zakresie terminu sporządzania planu nawozowego, aby rolnicy mogli się odpowiednio do tego przygotować i przeprowadzić chemiczną analizę gleby.

Odnosząc się do propozycji KRIR ws. wydłużenia terminu na sporządzanie planów nawozowych do dnia 15 października (lub do dnia 15 listopada) należy zaznaczyć, że nie jest możliwe wydłużenie tego terminu, ponieważ od dnia 16 października do końca listopada roku złożenia wniosku ARiMR wypłaca zaliczki. W celu rozpoczęcia naliczania płatności przez ARiMR, muszą być dostępne wnioski po przeprowadzonych kontrolach. Jednocześnie należy zaznaczyć, że analiza chemiczna gleby nie musi być przeprowadzana w laboratorium akredytowanym a wyniki chemicznej analizy gleby zachowują ważność przez cztery lata od dnia jej wykonania (1).

Przypominam także, że w nowelizacji rozporządzenia ws. ekoschematów z dnia 12 września 2023 r. (2) wprowadzone zostały m.in. zmiany w załączniku 6 do przedmiotowego rozporządzenia, które znacznie złagodziły przepisy dotyczące wyliczania poziomów zmniejszeń płatności w ramach ekoschematów odnoszących się do planów nawozowych. W zależności od rodzaju uchybienia w zakresie sporządzania planu nawozowego, czyli odsetka powierzchni gruntów ornych i trwałych użytków zielonych będących w posiadaniu rolnika, które nie zostały objęte planem nawozowym, zmniejszenia te mogą wynosić 20%, 30% lub 100%, a nie jak wcześniej 30% i 100%.

pismo MRiRW>>>

Szczegóły

Małgorzata Ramatowska

Opublikowano: 07 marzec 2024

W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych w sprawie dopłat do powierzchni upraw zielarskich Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało o dostępnych formach pomocy:

obecnie w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR), rolnicy uprawiający rośliny zielarskie mogą korzystać ze wsparcia w ramach systemu płatności bezpośrednich, tj. w szczególności z podstawowego wsparcia dochodów oraz płatności redystrybucyjnej.

Rolnicy mogą ubiegać się również o wsparcie w ramach tzw. ekoschematów – nowy rodzaj płatności bezpośrednich za realizację praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt. W ramach ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi dostępnych jest osiem praktyk, w tym m. in. praktyka Zróżnicowana struktura upraw. Celem praktyki jest poprawa jakości gleby i odbudowa materii organicznej poprzez wzbogacenie struktury upraw o gatunki roślin, które wpływają zarówno na dodatni bilans materii organicznej, jak i na zwiększenie różnorodności biologicznej. Praktyka polega na prowadzeniu co najmniej 3 różnych upraw na gruntach ornych w gospodarstwie, przy czym:

1) udział głównej uprawy w strukturze zasiewów nie przekracza 65% i udział trzeciej, lub w przypadku większej liczby upraw, łącznie trzeciej i kolejnych upraw nie może być mniejszy niż 10%,

2) co najmniej 20% w strukturze zasiewów stanowią uprawy gatunków roślin mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej oraz

3) udział łącznie zbóż w strukturze zasiewów nie przekracza 65%,

4) udział upraw mających ujemny wpływ na bilans materii organicznej (m.in. okopowe) nie przekracza 30%,

5) w przypadku uprawy rzepaku słomę po zbiorze plonu głównego rozdrabnia się i miesza z glebą lub przyoruje.

Rośliny wskazane w punkcie 2 obejmują między innymi takie gatunki, jak: melisa lekarska, babka lancetowata, dziurawiec zwyczajny, hyzop lekarski, krwawnik pospolity, lebiodka (oregano) pospolita, mięta pieprzowa, mniszek lekarski, szałwia lekarska, rutwica lekarska. Wykaz roślin uprawnych w ramach praktyki Zróżnicowana struktura upraw został określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027.

Ponadto rolnicy mogą ubiegać się o wsparcie w ramach II filaru Wspólnej Polityki Rolnej. Przykładem takiego wsparcia jest interwencja Rolnictwo ekologiczne. Rolnicy stosujący w produkcji rolnej metody ekologiczne już od 2004 r. otrzymują wsparcie w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) w postaci płatności ekologicznych do powierzchni upraw w okresie konwersji oraz do powierzchni gruntów już ekologicznych. Od 2023 r. wsparcie to jest kontynuowane w ramach ww. interwencji i obejmuje powierzchnie upraw: rolniczych, warzywnych, sadowniczych (podstawowe, jagodowe i ekstensywne), paszowych na gruntach ornych, trwałych użytków zielonych, jak również zielarskich. Stawka płatności ekologicznych dla upraw zielarskich wynosi 1 856 zł/ha (dotychczas stawka wynosiła 1 673 zł/ha).

Rolnicy chcący otrzymywać płatności ekologiczne podejmują się realizacji zobowiązań ekologicznych, które trwają 5 lat.

Zgodnie z PS WPR wdrożone zostały również interwencje rolnośrodowiskowoklimatyczne,

których celem jest m.in. promowanie uprawy roślin zagrożonych erozją genetyczną, jak również uprawy innych gatunków roślin rzadko spotykanych w uprawach rolniczych, a które w znaczącym stopniu przyczyniają się do zwiększenia wzbogacenia bioróżnorodności i krajobrazu wiejskiego oraz zapewnienia miejsca bytowania oraz bazy pokarmowej dla organizmów pożytecznych, w tym owadów zapylających i ptaków krajobrazu rolniczego. Grupą roślin objętą wsparciem w ramach dwóch wdrażanych interwencji są także rośliny zielarskie.

Interwencja 5 - Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie

Interwencja polega na zachowaniu tradycyjnych i rzadkich w uprawach gatunków roślin rolniczych, warzywnych i zielarskich, a także dawnych odmian oraz miejscowych populacji i ekotypów uprawianych na terenie Polski, skutkiem czego będzie zwiększenie bioróżnorodności na terenach wiejskich. Interwencja ta jest kontynuacją Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie realizowanego w ramach PROW 2014 – 2020.

W ramach interwencji przewidziano dwa warianty. Wariant 1 promuje działania dotyczące uprawy rzadkich gatunków lub odmian roślin zagrożonych erozją genetyczną, w tym roślin zielarskich, które są określone w przepisach krajowych.

Pełna lista gatunków roślin objętych wsparciem, w tym gatunki roślin zielarskich, została zawarta w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności rolno-środowiskowoklimatycznych w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023– 2027.

Interwencja 7 - Bioróżnorodność na gruntach ornych

Celem Interwencji 7. Bioróżnorodność na gruntach ornych jest wzbogacenie bioróżnorodności i krajobrazu wiejskiego oraz zapewnienie miejsca bytowania oraz bazy pokarmowej dla organizmów pożytecznych, w tym owadów zapylających i ptaków krajobrazu rolniczego.

Podobnie jak w przypadku poprzedniej interwencji przewidziano dwa warianty. W ramach wariantu 2 polegającego na zakładaniu na gruntach ornych i utrzymaniu ogródków bioróżnorodności w celu zwiększania bioróżnorodności na terenach wiejskich.

Realizacja tego wariantu polega na uprawie określonej liczby gatunków roślin przewidzianych do wsparcia w ramach wariantu 1. Interwencji Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie oraz roślin zielarskich i warzywnych określonych w przepisach krajowych oraz materiałów pozyskanych z kolekcji banków genów na powierzchni od 0,1 do 0,5 ha.

Zobowiązanie w ramach obu ww. wymienionych interwencji podejmowane jest na 5 lat.

Ponadto rolnicy zagrożeni utratą płynności finansowej gospodarstwa mogą ubiegać się o kredyty na utrzymanie płynności finansowej - linia UP.

Pomoc polega na stosowaniu dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych producentowi rolnemu, w celu poprawy płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku rolnym spowodowanymi agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy, nie później niż do dnia 30 czerwca 2024 r.

Kredytowaniem może być objęta produkcja rolna prowadzona w ramach działalności wymienionych w „Wykaz działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa produktów rolnych, przetwórstwa ryb, skorupiaków i mięczaków lub w zakresie rybactwa śródlądowego”, m.in. uprawa roślin wieloletnich, w tym uprawa roślin przyprawowych i aromatycznych oraz roślin wykorzystywanych do produkcji leków i wyrobów farmaceutycznych.

Wznowienie udzielania powyższych kredytów przewiduje się w najbliższym czasie po zabezpieczeniu środków na ten cel w planie finansowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Wystąpienie KRIR >>>

Pismo MRiRW >>>

Szczegóły

Małgorzata Ramatowska

Opublikowano: 27 luty 2024