16 listopada br. w Brukseli miało miejsce kolejne już w tym roku posiedzenie Grupy Roboczej Copa-Cogeca „Środowisko”. Ze strony polskich organizacji rolniczych udział w nim wzięli przedstawiciele Krajowej Rady Izb Rolniczych oraz NSZZ RI „Solidarność”. Wśród najważniejszych tematów omówionych w trakcie debaty wymienić należy kwestię implementacji w krajach Unii Europejskiej Dyrektywy Azotanowej, propozycje reakcji europejskich organizacji rolniczych na ponowne włączenie w porządek prac instytucji wspólnotowych podczas przyszłorocznej prezydencji hiszpańskiej dyrektywy ramowej w sprawie ochrony gleb oraz raport Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w sprawie środków rolno-środowiskowych.

Po omówieniu kwestii technicznych związanych z funkcjonowaniem samej grupy roboczej oraz planu jej prac na 2010 rok, zaproszony w tym celu na spotkanie przedstawiciel Europejskiego Trybunału Obrachunkowego zaprezentował uczestnikom raport w sprawie skuteczności realizacji celów postawionych przed środkami finansowymi przeznaczonymi na programy rolno-środowiskowe. Przedmiotem analizy trybunału były przede wszystkim inicjatywy, jakie poszczególne państwa członkowskie zaoferowały swoim rolnikom chcącym włączyć się w realizację działań rolno-środowiskowych. Istotną kwestią braną pod uwagę przez Trybunał była także prawidłowość samych postawionych celów w kontekście odpowiedniej ich orientacji. Przedstawiono zarówno metody audytu jak i kryteria doboru poszczególnych elementów podlegających kontroli. Odnosząc się do tego wystąpienia delegacja irlandzka poinformowała, że rząd tego kraju po przeprowadzeniu własnej analizy zredukował środki przeznaczone pierwotnie na realizację programów rolno-środowiskowych uwagi na ich niedostateczną skuteczność mierzoną poziomem redukcji emisji CO2. Pozostali uczestnicy podkreślali, że istotą tego typu działań jest ich dobrowolność, co w aspekcie produkcyjnym – stanowiącym esencję rolnictwa – nie powinno podlegać zmianom w podejściu władz unijnych.

Następnie, w związku z prawdopodobnym powrotem kwestii implementacji ramowej dyrektywy w sprawie ochrony gleb w trakcie przewodnictwa Hiszpanii w Unii Europejskiej podjęto dyskusję w jaki sposób Komitety Copa-Cogeca powinny zareagować na taką inicjatywę. W swoim stanowisku wyrażonym w przeszłości europejskie organizacje rolnicze sprzeciwiają się kolejnym restrykcjom środowiskowym, jakie wiązały by się z wprowadzeniem w życie tego dokumentu wykazując jak wiele obciążeń dla rolników postawiono dotychczas w tym zakresie. Istnieje zagrożenie, że państwa, które dotychczas sprzeciwiały się tej dyrektywie mogą w pewnej części zmienić swoje stanowisko, dlatego większość uczestników spotkania zgodziła się, że należy podjąć dodatkowe środki w celu uświadomienia zagrożeń ekonomicznych, jakie wiązałyby się z implementacją tego typu przepisów. Delegacja niemiecka podkreśliła związane z wdrożeniem takiego prawa ogromne obciążenia administracyjne oraz nieunikniony spadek produkcji rolnej z uwagi na konieczność wyłączenia części gruntów z działalności rolniczej. W podobnym tonie wyraziła się delegacja brytyjska, która zasugerowała potrzebę nie tylko negowania idei wdrożenia dyrektywy glebowej ze strony producentów, ale również wyjście z własnymi propozycjami rozwiązań tej delikatnej kwestii. Delegacja szwedzka poinformowała, że rząd tego kraju jest przychylny dyrektywie, co jednak nie zmienia negatywnego stanowiska samych rolników. W celu sprowadzenia debaty na konstruktywne tory opracowywana jest przez organizacje producenckie własna, krajowa strategia ochrony gleb mająca stanowić alternatywne dla dyrektywy rozwiązania. Analogiczna inicjatywa podjęta została także w Austrii, gdzie zarówno rząd jak i rolnicy sprzeciwiając się implementacji nowego prawa tworzą wspólnie wewnętrzne ramy ochrony gleb w tym kraju. Delegacja francuska podkreśliła, że temat ten jest priorytetowy dla wielu organizacji pro-środowiskowych, dlatego producenci rolni muszą stworzyć silne i konsekwentne lobby na forum unijnym w celu zapobieżenia dalszych prac nad tą dyrektywą. Czechy oraz Węgry są obecnie na etapie opracowywania wspólnego stanowiska, którego głównym zadaniem będzie stworzenie listy negatywnych skutków jej implementacji. Wśród merytorycznych argumentów przeciwko dyrektywie glebowej wykazanej w dokumencie roboczym British Agriculture Bureu, opracowanym wspólnie z National Farmers’ Union (NFU) i omawianym w trakcie posiedzenia grupy, znalazły się takie kwestie jak:

Ponadto debatowano na temat sposobów wdrożenia w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej Dyrektywy Azotanowej. Podstawą do dyskusji była prezentacja wyników analizy na ten temat sporządzonej przez Stałe Zgromadzenie Francuskich Izb Rolniczych. W realizacji tego przedsięwzięcia aktywnie wzięła udział ze strony polskiej Krajowa Rada Izb Rolniczych przekazując wszelkie informacje w tym zakresie opracowane w formie obszernej ankiety w porozumieniu z Ministerstwem Środowiska. W analogiczny sposób w badaniu udział wzięło łącznie 15 krajów UE, dzięki czemu wyniki analizy mogą zostać uznane za reprezentatywne dla całej Wspólnoty. Konkluzje z przeprowadzonego badania przedstawiają się następująco:

W dalszej części posiedzenia dyskusja miała na celu przygotowanie stanowiska Copa-Cogeca do posiedzenia Grupy Konsultacyjnej Komisji Europejskiej „Rolnictwo i środowisko”, gdzie omawiano m.in. „nowe wyzwania Wspólnej Polityki Rolnej” i wdrażanie Przeglądu WPR (Health Check) na poziomie państw członkowskich, wpływ zniesienia odłogowania, wdrażanie zasady wzajemnej zgodności i jej skuteczność w kontekście ochrony ekosystemów rolniczych, rola rolnictwa w łagodzeniu zmian klimatu, Białą Księgę w sprawie adaptacji do zmian klimatycznych ora działania Komisji Europejskiej związane z zachowaniem bioróżnorodności w ramach programu Natura 2000 (pełna informacja na ten temat w sprawozdaniu z posiedzenia Grupy Konsultacyjnej „Rolnictwo i środowisko” ).