6 maja br., z udziałem przedstawiciela Krajowej Rady Izb Rolniczych, odbyło się posiedzenie grupy roboczej Copa-Cogeca „Zdrowie i dobrostan zwierząt”. Tematem, któremu poświęcono najwięcej czasu w trakcie debaty była grypa meksykańska (świńska) i najnowsze informacje na temat rozprzestrzeniania się wirusa A/H₁N₁. Uczestniczący w spotkaniu mieli okazję do dyskusji z zaproszonym na to spotkanie przedstawicielem Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Ochrony Konsumentów Komisji Europejskiej, który zaprezentował genealogię rozprzestrzeniania się tej choroby.

Zgodnie z przekazanymi w tym zakresie przez rząd Kanady informacjami (tam odnotowano pierwsze przypadki choroby u trzody chlewnej) wirus trafił do tego kraju przez wracającego z Meksyku pracownika jednego gospodarstw zajmującym się chowem świń. Jako że więc to człowiek był sprawcą zakażenia świni, a nie odwrotnie, chorobę powinno nazywać się meksykańską (od państwa pochodzenia wirusa), a nie świńską. Kwestia jest o tyle istotna, że wpływa to ujemnie na zaufanie konsumentów w stosunku do bezpieczeństwa kupowanych przez nich produktów wieprzowych. Zaapelowano więc o rozpowszechnianie w wypowiedziach medialnych tej informacji i faktycznych danych o pochodzeniu choroby. Należy dodać, iż z weterynaryjnego punktu widzenia choroba, z którą mamy obecnie do czynienia, nie jest niczym nowym.

Odnosząc się do embarga Federacji Rosyjskiej nałożonego na hiszpańską wieprzowinę (dotychczas zanotowano tam najwięcej przypadków zachorowań świń na grypę w Unii Europejskiej), przedstawiciel KE stwierdził, iż ze względu na nie przenoszenie wirusa poprzez same produkty wieprzowe, nie ma potrzeby nakładania jakichkolwiek dodatkowych barier handlowych argumentując je kwestiami bezpieczeństwa żywności. Wypowiedź ta stanowiła jednocześnie odpowiedź na zadane przez przedstawiciela KRIR pytanie odnośnie ewentualnych zmian w zasadach handlu produktami wieprzowymi. Nie przewidywane są również póki co żadne dodatkowe instrukcje ze strony Komisji dotyczące specjalnych środków prewencyjnych w zakresie spożywania mięsa wieprzowego. Spodziewane są natomiast rekomendacje dla niektórych krajów członkowskich dotyczące wprowadzenia programu prewencyjnego szczepienia świń.

W dalszej części spotkania omówiono aktualny stan prawny oraz obecne inicjatywy legislacyjne dotyczące transportu zwierząt. Zwrócono uwagę na fakt niespójności przepisów regulujących przemieszczanie zwierząt do pracy kierowców. Komisja Europejska nie jest zadowolona z wdrożenia w życie w poszczególnych krajach przepisów wspólnotowych w tym zakresie. Do największych mankamentów należą kwestie proceduralne związane z monitoringiem i zbieraniem danych, dlatego trwają obecnie prace nad udrożnieniem i uproszczeniem systemu. W dyskusji na temat transportu zwierząt głos zabrała przedstawicielka fińskiej organizacji rolniczej, która podając swój kraj za przykład, wniosła o wzięcie pod uwagę w trakcie projektowania nowelizacji przepisów specyfiki niektórych państw, gdzie bardzo często występują znaczne odległości pomiędzy gospodarstwami a punktami skupu zwierząt i ubojniami.

Kolejną kwestią poruszoną w trakcie spotkania było etykietowanie produktów w kontekście dobrostanu zwierząt. Wśród wypowiedzi na ten temat padło stwierdzenie, iż obecnie konsument ma problem z prawidłową identyfikacją produktów pochodzących z gospodarstwa spełniającego standardy dobrostanu zwierząt określone zasadami cross-compliance. Produkty mogą być jedynie w sposób dobrowolny oznaczane systemem chowu zwierząt, podobnie do obowiązującego oznaczania jaj kurzych. Przedstawiciel KE podzielając fakt braku lub niedoskonałości dotychczasowych rozwiązań w tej materii poinformował, że trwając obecnie prace nad specjalnym europejskim logo dla takich produktów. Wiąże się to z podjęciem działań w celu opracowania prostych wskaźników dobrostanu określającego stan faktyczny bez koniczności każdorazowych szczegółowych kontroli, a także zwiększenia przejrzystości rynku. Na uwagę zasługuje fakt, iż idea stworzenia ogólnoeuropejskiego loga dla żywności, której surowce wytworzone zostały zgodnie z zasadami cross-compliance, była jednym z postulatów zgłoszonym przez Krajową Radę Izb Rolniczych w trakcie konsultacji merytorycznych w ramach grupy roboczej Copa-Cogeca „Promocja produktów rolnych”.

W dalszej części spotkania koordynator grupy roboczej Copa-Cogeca „Środowisko” zaprezentował stan pracy Sekretariatu Copa-Cogeca w zakresie roli rolnictwa w walce ze zmianami klimatycznymi. Omówiony został pakiet dyrektyw KE dotyczących systemów kontroli emisji gazów cieplarnianych i stan realizacji przez Unię Europejską protokołu z Kioto obligującego sygnatariuszy do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Mając na uwadze rolnictwo, uznane w nim za sektor nieobjęty systemem handlu emisjami, przewidziany jest 10% pułap redukcji emisji gazów. Wśród działań, których celem jest realizacja tego zobowiązania, wymieniane są: zalesianie gruntów rolnych, racjonalne zarządzanie trwałymi użytkami zielonymi czy rozwój sektora bioenergii, w szczególności z wykorzystaniem produktów ubocznych z rolnictwa. Ponadto, zaprezentowano zakres dokumentu roboczego Komisji Europejskiej dotyczącego wpływu zmian klimatycznych na zdrowie ludzi, zwierząt i roślin.

Powracając w dalszej części spotkania do kwestii dotyczących bezpieczeństwa zdrowotnego zwierząt, poruszono potrzebę usystematyzowania zakresu czynności wykonywanych przez rolnika oraz zakres odpowiedzialności zarówno samego rolnika jak i służb weterynaryjnych. Odnosząc się do dyskusji na ten temat, przedstawiciel KRIR zwrócił uwagę na marginalizację znaczenia zootechników w stosunku do roli jaką faktycznie odgrywają oni w gospodarstwach towarowych specjalizujących się w produkcji zwierzęcej. Wypowiedź ta spotkała się z aprobatą w trakcie kolejnych wypowiedzi innych uczestników debaty m.in. reprezentantów organizacji rolniczych z Włoch i Danii. Spotkanie zakończyło przedstawienie informacji z przebiegu konferencji Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE) na temat identyfikacji i śledzenia zwierząt, jaka odbyła się w marcu br. w Buenos Aires.