W dniu 11 września 2017 roku w Sekretariacie Copa-Cogeca w Brukseli odbyło się posiedzenie grupy roboczej „wieprzowina”. Z ramienia Krajowej Rady Izb Rolniczych w zebraniu wziął udział Wiceprezes Lubelskiej Izby Rolniczej Gustaw Jędrejek. Podczas posiedzenia eksperci skupili się między innymi nad kwestiami zdrowia zwierząt gdzie kolejno przedstawiciele krajów bałtyckich Polski oraz Czech przedstawili najnowsze informacje na temat aktualnej sytuacji ASF.

Przedstawiciele litewskiej organizacji zrzeszającej producentów mięsa wieprzowego potwierdzili, że największym problemem w kraju są gospodarstwa przydomowe gdzie prowadzona jest hodowla nie przekracza 50 sztuk. W tych gospodarstwach pojawia się najwięcej przypadków ASF. Pojawianie się przypadków ASF w małych gospodarstwach powoduje, że jeśli w pobliżu znajduje się duże gospodarstwo z hodowlą przekraczającą 50 sztuk nie może one sprzedawać świń w ciągu najbliższych 40 dni od dnia wykrycia wirusa u zwierzęcia. Litewskie służby weterynaryjne są w trakcie opracowania systemu bioasekuracji dla dużych przemysłowych gospodarstw . Litwa chciałaby zaproponować zlikwidowanie małych gospodarstw i wprowadzenie odpowiedniej rekompensaty dla rolników którzy zrezygnują z hodowli w gospodarstwie gdzie jest poniżej 50 sztuk. Taką propozycję Litwa złożyła oficjalnie do Komisji Europejskiej jednak ta spotkała się z negatywną odpowiedzią jakiś czas temu. Obecnie Komisja Europejska wydaje się że wróciła do tej propozycji ponieważ w trakcie zielonego tygodnia w Niemczech Komisja Europejska zaproponowała Polsce likwidację hodowli trzody chlewnej w gospodarstwach z pogłowiem poniżej 50 sztuk.

Delegacja z Czech  potwierdziła silne zaangażowanie ze strony wszystkich zainteresowanych stron w likwidację wirusa ASF. W lasach w regionie zagrożonym ASF rozpylone są  środki chemiczne, które mają na celu  odstraszyć dziki. Pozostawiono również w niektórych miejscach uprawy kukurydzy tak aby dziki nie były zainteresowane dalszym poszukiwaniem jedzenia. Należy przy tym podkreślić, że zagrożenie ASF dotyczy stosunkowo małego obszaru kraju. Mamy również potwierdzenie ze strony Ministerstwa Rolnictwa o współpracy w tej kwestii. Naszym celem jest pozbycie się populacji dzików w ciągu najbliższych kilku miesięcy.

W Polsce sytuacja jest podobna jak na Litwie przypadki ASF u świń pojawiają się głównie w małych gospodarstwach jednakże w tym roku pojawiły się dwa przypadki ASF u świń w dużych przemysłowych gospodarstwach. Rekompensaty przewidziane dla rolników w zamian za wygaszenie hodowli są niskie i rolnicy nie są nimi zainteresowani. Naszym zdaniem zachodnia część kraju nie jest wystarczająco chroniona jesteśmy za tym żeby program bioasekuracji obejmował cały kraj.   Na północy kraju obserwujemy coraz mniej przypadków ASF u dzików natomiast najwięcej na południu kraju w regionie lubelskim. Ponadto obserwuje się więcej przypadków dzika z ASF przy drogach tranzytowych w związku z czym element ludzki jest również brany pod uwagę przy przenoszeniu tego wirusa.

Wice-prezes lubelskiej Izby Rolniczej Pan Jędrejek wypowiadając się na temat problemu ASF w Polsce podkreślił, że dzik nie jest likwidowany w regionie Lubelszczyzny. Likwiduje się gospodarstwa rolne a nie likwiduje się dzika nadmienił. W naszym regionie gospodarstwa prowadzące hodowlę trzody chlewnej  mają problemy z ASF natomiast  duże gospodarstwo z obcym kapitałem prowadzące hodowlę na potrzeby jednej z większych w Polsce  firm nie tylko nie ma problemów z ASF ale również pomimo położenia w regionie bezpośredniego zagrożenia ASF może hodować, produkować i handlować bez problemu. Jak to jest możliwe? Ponadto w kwestii ASF podjęliśmy dyskusję z Ukrainą. Podczas spotkania na Ukrainie przedstawiliśmy ten temat. Strona ukraińska była bardzo zainteresowana problemem ASF ponieważ nie tylko nie mieli wielu informacji na temat wirusa ale również sposobów jego zwalczania.

W Estonii rolnicy są bardzo sfrustrowani od 6 miesięcy nie odnotowano żadnego przypadku ASF u dzików na terenie kraju.

Na Łotwie pojawia się coraz więcej przypadków ASF. Należy również zauważyć, że ważne i duże gospodarstwa zostały dotknięte tym wirusem.

Następnie głos zabrali przedstawiciele UECBV (Unia Europejska w zakresie hodowli zwierząt i handlu mięsem). W swojej wypowiedzi podkreślili, że Europa jest wspólnym rynkiem co oznacza że jest wspólnym eksportem i w taki sposób jest postrzegana przez naszych kontrahentów. Bardzo ważnym jest aby znaleźć rozwiązanie dla krajów unijnych borykających się z ASF.

Delegacja z Hiszpanii odnosząc się do kwestii ASF podkreśliła że eliminacja ASF jest niezbędna monitoring jest niebezpiecznym narzędziem wobec likwidacji.

Kraje skandynawskie jaki również Niemcy i Belgia wypowiadając się na temat ASF zauważyły że wirus ten jest bardzo poważnym zagrożeniem i że należy zwracać uwagę na element ludzki przy przenoszeniu tej choroby.

Podsumowując przewodniczący grupy roboczej zauważył, że ASF jest poważnym problemem dla hodowców i dla rynku. Jego zdaniem należy wspierać badania mające na celu stworzenie szczepionki lub innej metody dającej możliwość likwidacji tej choroby.  Jakkolwiek żadna badania nie doprowadziły na dzień dzisiejszy do sukcesu. Jest to aktualnie problem sanitarny, który może zmienić się w problem rynkowy i handlowy.

Bioasekuracja jest bardzo ważna nie tylko dla jednego czy dwóch regionów ale dla całego kraju. Potrzebne są działania ze strony Komisji Europejskiej, które przyniosą efekty. Należy również spotkać się z komisarzem Vytenisem Andriukaitisem. W tym celu Copa-Cogeca wraz z UECBV przygotowała projekt wspólnego listu.

Eksperci z Polski uznali, że propozycje przedstawione w liście nie będą mogły być wdrożone ze względu na wysokie koszty ponadto zwrócili uwagę że list jest zbyt „słaby” i nie przyniesie efektywnych skutków dla branży wieprzowej.

Po dyskusji eksperci grupy roboczej zgodzili się jednak na przyjęcie zaproponowanego projektu listu do Komisji Europejskiej.

Następnie  Sekretariat zapoznał uczestników z najnowszymi informacjami na temat dyskusji o dobrostanie zwierząt w tym dotyczących działań przeciwdziałających  gryzieniu ogonów i obcinaniu ogonów u świń oraz kastracji.

W kwestii działań przeciwdziałających  gryzieniu ogonów i obcinaniu ogonów u świń przewidziana jest konferencja, która odbędzie się w tym roku w Irlandii. Przedstawiciele Copa-Cogeca wezmą w niej udział w celu przedstawienia opinii członków grupy roboczej w tej kwestii.

Delegacja z Niemiec nadmieniła, że rolnicy starają się nie obcinać ogonów w gospodarstwach stosowana jest słoma, siano itd. ale dla rolników jest to trudne, kosztowne i uciążliwe.

W Finlandii nie obcina się ogonów od 10-15 lat i nie sprawia to większego problemu. Zaproponowano w związku z tym aby rolnik z Finlandii hodowca trzody chlewnej wziął udział w kolejnym posiedzeniu grupy roboczej „wieprzowina” i przedstawił swoje doświadczenia w tej kwestii.

W kwestiach rynkowych Sekretariat potwierdziła, że sytuacja jest spokojna i stabilna. W październiku bieżącego roku podczas kolejnego posiedzenia grupy roboczej temat rynku i prognoz rynkowych będzie omawiany bardziej szczegółowo. Podczas kolejnego posiedzenia będą również omawiane kwestie: barier SPS (Meksyk, Kolumbia, Rosja itd.) oraz umów i negocjacji handlowych (TTIP, Mercosur, Japonia) i procedur przyjęcia umów o wolnym handlu (CETA, Wietnam).

Na zakończenie posiedzenia omawiano kwestię wkładu grupy roboczej do wspólnego stanowiska na temat WPR. Każda sektorowa grupa robocza przedstawia swoje stanowisko odnośnie przyszłej WPR po 2020 roku dotyczy to również grupy roboczej wieprzowina. Sekretariat zapoznał ekspertów z projektem tego wkładu zaznaczając  i uzasadniając dlaczego niektóre propozycje nie zostały ujęte w tym dokumencie.  Nie wzięto pod uwagę systemu oznaczenia geograficznego ponieważ jest to kwestia, w której w tej grupie roboczej nigdy nie udało się uzyskać kompromisu. Zaproponowano natomiast fundusze wzajemnego inwestowania jak również narzędzia stabilizacji dochodów w ramach zarządzania ryzykiem. Niektóre elementy takie jak dobrowolne dopłaty powiązane z produkcją nigdy nie były narzędziem, które budziły zainteresowanie grupy roboczej w związku z tym mimo indywidualnych propozycji nie zostały ujęte w propozycji grupy roboczej.

Małgorzata Verset - Biuro KRIR w Brukseli