W dniu 5 lutego 2015 roku w Sekretariacie Copa-Cogeca w Brukseli odbyło się posiedzenie Prezydium Copa-Cogeca. W Prezydium wzięli udział, Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, Wiktor Szmulewicz i Prezes Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej, Jan Heichel. Głównym tematem Prezydium była kwestia aktualnych międzynarodowych negocjacji handlowych (UE-USA, UE-Japonia, WTO, rosyjskie embargo itd.). Do wzięcia udziału w Prezydium zaproszono Panią Marię Pariat, zastępcę dyrektora generalnego ds. stosunków międzynarodowych i wielostronnych, DG AGRI.

Pani Pariat zaznaczyła, że negocjacje handlowe z najważniejszym krajem Ameryki Północnej nie są jedynymi, które na dzień dzisiejszy prowadzi Komisja Europejska. Jak wiadomo Europa szuka nowych rynków zbytu, nie tylko po to aby zastąpić rynek rosyjski ale przede wszystkim po to aby otworzyć Europę na inne kontynenty. Rolnictwo europejskie jest bardzo ważnym segmentem eksportu unijnego, z jednej strony jesteśmy uzależnieni od innych rynków a z drugiej strony rynki zewnętrzne coraz bardziej poszukują produktów europejskich gwarantowanych wysoką jakością. Rolnictwo i przemysł spożywczy czyli łańcuch żywnościowy od produkcji na polu aż do produktu na stole jest analizowany i obserwowany przez wiele różnych działów Komisji. Bilans eksportu pomimo straty bardzo ważnego rynku jakim jest Federacja Rosji pozostaje dodatni. A w związku z ciągle podnoszącą się liczbą ludności na kontynencie azjatyckim to właśnie te rynki wchodzące są potencjalnie najbardziej interesujące dla Europy. Najważniejszym krajem do którego eksportuje Europa swoje produkty rolno-spożywcze to Stany Zjednoczone skąd również szczególna uwaga na ten sektor w ramach prac nad negocjacjami handlowymi. Kolejne ważne rynki dla Europy to Rosja i Chiny, dalej Japonia, z tym ostatnim krajem Unia Europejska już jest w trakcie rozmów handlowych.

W najbliższej przyszłości kolejne umowy o liberalizacji handlu będą podjęte niektórymi krajami azjatyckimi, Indiami jak również z Norwegią. Na dzień dzisiejszy prace nad umową handlową z MERCOSUR stoją pod znakiem zapytania.

Umowa handlowa ze Stanami Zjednoczonymi (TTIP) jest jedną z najważniejszych inicjatyw handlowych na świecie i dotyczy dwóch najważniejszych rangą gospodarek. Istnieje duży potencjał stworzenia nowych standardów obejmujących cały świat. Sektor rolny jest bardzo ważną częścią tej umowy. Produkty wysokiej jakości pochodzące z Unii Europejskiej są na bardzo dobrej pozycji, to nie zmienia jednak faktu negocjacje te będą bardzo trudne.

Delegacja z Francji utrzymuje iż negocjacje handlowe ze Stanami Zjednoczonymi obniżą standardy europejskie co może doprowadzić do obniżenia się jakości żywności na całym świecie. Nie możemy obniżać naszych europejskich norm produkcji, bo to jest nasza wizytówka, podkreślił, Xavier Beulin.

Przedstawiciel Komisji zauważyła, że produkcja żywności jest coraz bardziej globalna. Wyższe koszty wiążą się bezpośrednio z wyższymi normami i wyższymi oczekiwaniami.

W odpowiedzi na pytanie dotyczące dyskusji handlowych z Rosją w celu zniesienia embarga przedstawiciel Komisji zadeklarowała, że Unia Europejska będzie solidarna, nie będzie rozmów bilateralnych a na dzień dzisiejszy wydaje się, że Rosja zamknęła możliwość otwarcia swoich rynków.

Pani Pariat zauważyła, że dostęp do jakiegokolwiek rynku wiąże się z wymianą i dostępem do naszych europejskich rynków. Staramy się o te nowe rynki ale z drugiej strony musimy się zastanowić dla kogo i na jakie produkty chcemy otworzyć rynki europejskie. Widzimy coraz większe zapotrzebowanie na żywność ekologiczną. Zasady i normy są więc opłacalne, ale to nie znaczy, że nie ma na nich konkurencji.

Społeczność europejska musi wszystko uwzględnić i przygotować się na tę wyższą konkurencję a jak wszystkim wiadomo to co łączy wszystkich konsumentów to nie tylko cena ale również odpowiedzialność wobec tego konsumenta jeśli chodzi o jakość tego produktu.

Kończąc dyskusję Pani Pariat podkreśliła, że trzeba doprowadzić do kompromisu, poprzez dyskusje w trzech różnych instytucjach europejskich i utrzymać równowagę pomiędzy tym co jest nam potrzebne i to co chcemy dać w ramach dyskusji o umowach handlowych.

Na początku drugiego dnia posiedzenia Prezydiów tj. 6 lutego 2015 roku, uczestnicy przyjęli porządek obrad oraz sprawozdanie z ostatniego posiedzenia. Następnie odbyła sie wymiana poglądów na temat planu działania dla sektora mleka. Sekretarz Generalny Copa-Cogeca, Pan Pekka Pesonen, podkreślił, że sektor mleka dysponuje pełnym zestawem narzędzi związanych z zarządzaniem rynkiem. Niemniej jednak, potrzeba głębszej analizy w celu uzupełnienia stanowiska z 2013 r. w odniesieniu do rozwiązania problemu wahań, podejścia łańcucha mleka oraz obszarów z ograniczeniami naturalnymi i innymi. Poinformował on uczestników, że Copa-Cogeca planuje już w pierwszym półroczu 2015 r. podjąć różne działania lobbingowe i komunikacyjne w kontekście konkretnych debat na szczeblu UE, które dotyczyć będą wdrażania pakietu mlecznego, zniesienia kwot mlecznych oraz prognoz dla sektora. Jeśli chodzi o działania komunikacyjne, Copa-Cogeca zorganizuje wydarzenie promocyjne poświecone mleku, adresowane do posłów Parlamentu Europejskiego podkreślające innowacyjny charakter sektora produktów mlecznych. Prawdopodobnie zorganizowane zostanie również wydarzenie komunikacyjne poświęcone mleku, towarzyszące nieformalnemu posiedzeniu Rady (czerwiec). Sekretarz Generalny poinformował również, że Copa-Cogeca bierze udział w posiedzeniach obserwatorium rynku mleka oraz w posiedzeniach grup dialogu obywatelskiego ds. mleka.

Wypowiadając sie na ten temat Prezes Wiktor Szmulewicz podkreślił, że ogólnie plan działań jest dobrze przygotowany, należy jednak podkreślić, że jest ona bardzo trudna, szczególnie w krajach bałtyckich. W Polsce ceny spadły o około 30% w stosunku do 2013r., produkuje sie na pograniczu kosztów. Mamy instrumenty, które mogłyby pomóc, są one jednak wykorzystywane w niewielkim stopniu. Ceny interwencyjne w tym mechanizmie odbiegają od rzeczywistych cen. Komitety Copa-Cogeca powinny określić dostosowanie cen interwencyjnych do cen aktualnych. Pan Prezes zwrócił również uwagę, że 8 państw płaci kary za przekroczenie kwot. Nie ma oczywiście konsensusu aby odstąpić od płatności kar, ale Polska wnioskuje o to, aby moc te kary rozłożyć na raty, na kilka lat, żeby nie pogrążyć zupełnie producentów mleka.

Jeśli chodzi o działania przygotowawcze w zakresie uproszczenia WPR, Pan Pekka Pesonen przedstawił pismo Pana Komisarza Hogana, w którym szczególna uwaga poświecona jest kontroli przepisów związanych z uproszczeniem. Pierwsze posiedzenie Rady odbędzie sie w marcu, w ramach Prezydencji Łotewskiej. Musimy upewnić sie, że uzyskamy odpowiednie informacje. Podkreślamy znaczenie zazieleniania. Inne ważne elementy to stosowanie dopłat oraz liczba i zakres kontroli. Uproszczenie to kwestia która będzie jeszcze omawiana przez wiele lat.

W kolejnej części spotkania uczestnicy pochylili sie nad kwestią handlu międzynarodowego. Pan Pekka Pesonen poinformował uczestników, że jeśli chodzi o negocjacje, najważniejszą kwestią jest to, czy uda się przekonać naszych partnerów handlowych do „naszego, europejskiego” myślenia. Sekretariat podjął wszelkie działania w tym kierunku. Musimy znaleźć dwóch sojuszników, którzy mogą narzucać europejskie myślenie, europejską mentalność.

Na temat tego punktu wypowiedział sie również Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, podkreślając, że jeśli chodzi o negocjacje Unii z Ameryką, to linia Copa-Cogeca jest słuszna, nie należy jednak zapominać o skomplikowanej sytuacji związanej z embargiem rosyjskim. Negocjacje ze Stanami Zjednoczonymi będą obecnie bardzo trudne. Musimy pamiętać o solidaryzmie unijnym. Powinniśmy być zgodni, ze odnośnie spraw embarga, decyzje powinny być podejmowane wspólnie. Sytuacja w Polsce na rynku wieprzowiny robi się bardzo trudna, co stwarza dodatkowe problemy.

Pan Pesonen zgodził sie z tym stwierdzeniem i podkreślił, że Komisja musi znaleźć rozwiązanie dla pewnych pod-kategorii i rynków drobniejszych; Komisja prowadzi obecnie negocjacje na temat złagodzenia embarga. Produkty sprzedawane są po niskich cenach, na pograniczu kosztów produkcji.

Prezes Szmulewicz dodał ze swojej strony, że jeśli mówimy o eksporcie i mamy takie same normy w UE, to negocjujmy wspólnie na rynkach trzecich, jako solidarna Unia. Powinny negocjować władze UE (w zakresie norm weterynaryjnych itp.), co ograniczyłoby skomplikowaną procedurę dyskusji z każdym z krajem z osobna. Obecnie tak naprawdę konkurujemy między sobą na rynkach trzecich, oczywiście na niekorzyść naszych producentów.

Następnie uczestnicy posiedzenia zostali poproszeni o przyjecie kandydatury przedstawiciela europejskich rolników, Pana Matteo Bartolini, obecnego przewodniczącego CEJA, na Międzynarodowy Rok Gleby 2015. Uczestnicy spotkania zgodnie przyjęli kandydaturę Pana Bartolini.

W kolejnej części spotkania przedstawione zostało sprawozdanie z grupy roboczej ad hoc ds. Metod prac Copa. Przewodnicząca tej grupy przedstawiła procedurę wewnętrzną: dwa rodzaje zmian-operacyjne i statutowe. Wystosowana została prośba do Prezydiów o mandat w sprawie prowadzenia dalszych działań. Jeśli chodzi o kwestie operacyjne: Prezydia powinny angażować bardziej politycznie naszych członków, omawiać kwestie strategiczne, powinny odbywać sie regularne wizyty przewodniczących grup roboczych, aby informowali oni na temat tego, co dzieje sie w podstawowych grupach roboczych, możliwa większa współpraca z innymi podmiotami przed posiedzeniami grup roboczych oraz synchronizacja działań lobbingowych. Jeśli chodzi o zmiany statutowe, nie było żadnej zmiany statutowej w zakresie procesu decyzyjnego. Uczestnicy spotkania poparli kontynuacje prac tej grupy.

W kolejnym punkcie omówiony został harmonogram posiedzeń Prezydiów i Prezydencji Copa-Cogeca w 2015r. Uczestnicy spotkania zostali poinformowani, że kolejne posiedzenie Prezydiów i Prezydencji odbędzie sie w Lizbonie (Portugalia), w dniach 23, 24, 25 kwietnia br.

Podczas posiedzenia Prezydiów przyjęto również wniosek Gruzińskiego Stowarzyszenia Spółdzielni Rolniczych GACA o partnerstwo z Copa i Cogeca.

W ramach kwestii administracyjnych, uczestnicy spotkania zostali poinformowani, że zostanie przedłużona umowa dzierżawy biur Copa-Cogeca z AKA do 2025r. , (9 lat). Dzięki bardzo dobrej pracy Sekretariatu Copa-Cogeca, czynsz za wynajem biur będzie niższy o 15%.

Na zakończenie posiedzenia Pan Pekka Pesonen poinformował zgromadzonych, że kolejna Konferencja Rolnicza Ameryka Północna-Europa odbędzie sie w Belfaście, w Irlandii Północnej, w dniach 21-23 października 2015r. Wszelkie informacje na temat konferencji będzie można znaleźć pod adresem www.naeu2015.org

Małgorzata Verset - Biuro KRIR w Brukseli