W dniach 16-17 czerwca br. w siedzibie OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) w Paryżu, odbyła się konferencja pod tytułem „G20: Wyzwania w zakresie żywności: Rolnicy z całego świata zabierają głos!”. Konferencję zorganizowała organizacja FNSEA (Krajowa Federacja Związków Zawodowych Rolnych). W konferencji wzięło udział ponad 400 uczestników reprezentując 120 organizacji rolnych z 75 państw z całego świata. Z ramienia KRIR w dwudniowej konferencji uczestniczyli Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Pan Wiktor Szmulewicz oraz Prezes Podlaskiej Izby Rolniczej Pan Grzegorz Leszczyński.
Głównymi tematami dyskutowanymi podczas konferencji były: światowy wzrost oraz wyzwania w zakresie żywności; przyczyny oraz konsekwencje wahań cen towarów rolnych; Jakie narzędzia mogą pomóc w stabilizacji cen towarów rolnych?; Jak zintegrować wyzwania klimatyczne do działań rolników?; zrównoważony rozwój w rolnictwie oraz kwestie gruntów w zakresie światowych wyzwań rolnych.
Konferencję otworzyli Pan Xavier Beulin- przewodniczący FNSEA oraz Pan Jean-Michel Schaeffer- przewodniczący francuskiego związku młodych rolników. Obaj przewodniczący podkreślili ogromną rolę sektora rolnego, szczególnie w świetle wzrastającego światowego popytu na żywność. Pan Schaeffer podkreślił także konieczność utrzymywania stabilnych oraz sprawiedliwych dochodów dla rolników w celu zatrzymania obecnej tendencji w ramach której wielu młodych rolników decyduje się na pracę w innych sektorach. Pan Beulin podkreślał natomiast konieczność stawienia czoła wahaniom oraz niestabilności cen w sektorze rolnym, informując uczestników, że dobrym krokiem było umieszczenie kwestii wahań oraz niestabilności cen w porządku obrad spotkań ministrów ds. rolnictwa G20, które się odbędą się w Paryżu w dniach 22 i 23 czerwca.
Kolejnym oratorem na konferencji był Prezydent Republiki Francji Nicolas Sarkozy. Pan Sarkozy zaczął swoje przemówienie podkreślając ogromne znaczenie stworzenia polityki jednowalutowej oraz Wspólnej Polityki Rolnej, zaznaczając, że Euro oraz WPR są polityki, z których Unia Europejska może być dumna. W pierwszej części przemówienia, Prezydent Sarkozy podkreślał znaczenie utrzymania i ustabilizowania wspólnej waluty euro w UE, twierdząc, że dalszy rozwój, także w sektorze rolnym, będzie niemożliwy bez stabilnej waluty euro. Zwracając się do przedstawicieli rolników na sali, Prezydent Sarkozy oświadczył: „to właśnie przez Was rolników możemy na tym świecie żyć, ponieważ to Wy nas żywicie i za to właśnie chciałbym Wam podziękować”. Prezydent Francji podkreślił także bardzo ważną rolę sektora rolnego w krajach rozwijających się, mówiąc, że 80% biednych ludzi na świecie żyje na obszarach wiejskich i jedynie rolnictwo pomaga im przetwarzać w takich trudnych warunkach. Następnie, Prezydent Sarkozy odniósł się do problemu głodu oraz wzrastającego popytu na żywność na świecie mówiąc, że dzisiaj ponad 3 miliony ludzi rocznie umiera z głodu i niedożywienia, w 2050 r. popyt na żywność wzrośnie o 70% a niektórzy mówią o rezygnacji z rolnictwa. Pan Sarkozy przywołał takżekonkretne problemy, z którymi muszą uporać się dzisiaj rolnicy: Po pierwsze wahania oraz niestabilność cen rynkowych. Prezydent Francji przedstawił ten element jako jeden z największych problemów dla rolników z całego świata, podając przykład sektora zbóż, gdzie w lipcu 2010 roku cena pszenicy wynosiła 140 euro/kilo a w lutym 2011 roku 220 euro/kilo. Powiedział on, że taki problem wahań oraz niestabilność cen prowadządo niepewnej sytuacji dochodów.Następnie Prezydent Sarkozy wezwał do zwiększenia przejrzystości na rynkach rolnych, twierdząc, że obecnie na rynkach rolnych ta ostatnia praktycznie nie istnieje, co jest jedną z głównych przyczyn wahań cen. Pan Sarkozy zasugerował ponadto utworzenie specjalnego systemu informacyjnego, aby poprawić przejrzystość na rynkach mówiąc, że nadszedł czas na wprowadzenie przejrzystości na rynkach rolnych; chcemy wprowadzić nowy system informacyjny odnośnie rynków rolnych na świecie pod nadzorem ONZ, tak jak zrobiono to 10 lat temu w ramach rynku ropy.System ten zostanie utworzony podczas nadchodzącego szczytu ministrów ds. rolnictwa G20 w przyszłym tygodniu. Pan Prezydent dodał, że ma nadzieję, że ten system pomoże rolnikom w walce z wahaniami cen oraz niestabilnością ich dochodów. Kolejnym problemem sektora rolnictwa na świecie przedstawionym przez Prezydenta Francji był brak regulacji na rynkach finansowych, a szczególnie wszechobecna spekulacja. Pan Sarkozy zaapelował o postęp w kierunku regulacji rynku, twierdząc, że jest to sprawa niecierpiąca zwłoki. Podkreślił on, że nie możemy czekać na ekspertów,aby nam w tej sprawie doradzili; musimy sami ten problem naprawić, szczególnie dzięki działalności rolników. Odnosząc się do sprawy spekulacji na rynkach, Prezydent Sarkozy stwierdził, że spekulanci na rynku rolnym, którzy nie mają w ogóle nic wspólnego z towarem rolnym, nie przestrzegają wartości ustalonych na wolnym rynku, mówiąc , że zachowanie spekulantów na rynku jest nie do przyjęcia oraz że takie zachowanie pokazuje nam, że zatraciliśmy nasze wartości. Taki rodzaj kapitalizmu nie jest zgodny z naszymi wartościami a rynek bez reguł czy zasad nie jest rodzajem kapitalizmu, którego pragniemy. Dzisiaj np. można kupić 70% rynku kakao bez zapłacenia nawet centa. Francuska Prezydencja G20 jest zdeterminowana, aby zrobić wszystko, by rynki finansowe były przejrzyste i aby wreszcie podlegały nadzorowanej regulacji. Podsumowując swoje wystąpienie, Prezydent Sarkozy wezwał do współpracy między rolnikami ze wszystkich kontynentów. Podkreślił on, że rynki rolne podlegają światowemu rynkowi, a więc musimy wspólnie znaleźć odpowiednierozwiązania, takie, które będą dostosowanie do rolnictwa XXI wieku.
Następnym omawianym podczas konferencji tematem był globalny wzrost i wyzwanie w zakresie żywności. W tej części spotkania został przedstawiony wspólny raport, pod tytułem „OECD-FAO Agricultural Outlook 2011-2020” (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju- Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Rolnictwa i Wyżywienia Perspektywy Rolnictwa na lata 2011-2020). Raport przedstawiła Pani Marcela Villareal, dyrektorka ds. płci, równości szans oraz rozwoju obszarów wiejskich z FAO. Zaczynając swoje przemówienie, Pani Villareal oświadczyła, że w zakresie wyzwania wzrastającego popytu na żywność, musimy także wysłuchać opini rolników, w przeciwnym razie nie będziemy mogli sprostać temu wyzwaniu. Pani Villareal poinformowała uczestników, że pomimo możliwości oraz wiedzy na temat zmniejszenia głody na świecie, podczas kryzysu żywnościowego w 2008 roku miliard ludzi na świecie cierpiało z głodu, szczególnie w krajach rozwijających się w Azji oraz w Afryce. Odnośnie cen żywnościowych na świecie, Pani Villareal udowodniła, że już przekroczyliśmy historyczne wzloty cen żywności. Przyglądając się jednak uważnie danym, widzimy, że podczas wyżej wymienionego kryzysu 3 lata temu, kraje rozwinięte zdołały zwiększyć swoją produkcję o 10% natomiast w krajach rozwijających się produkcja wzrosła zaledwie o 1%; oznacza to, że podczas kryzysu żywnościowego, najbiedniejsze kraje na świecie stały się importerami żywności. Pani Villareal podkreśliła także kwestię braku wsparcia dla inwestycji w rolnictwie w krajach rozwijających się, mówiąc, że pomoc rozwojowa przeznaczona na rolnictwo nieustannie spada od 1980r., a dzisiaj takie wsparcie finansowe przeznaczone na rolnictwo praktycznie nie istnieje. Dodała ona, że w przyszłości będziemy mogli zmniejszyć poziom głodu na świecie tylko i wyłącznie wtedy, kiedy zostanie przyznana istotna kwota pomocy rozwojowej na inwestycje w rolnictwie, ponieważ rolnictwo jest kluczem do przetrwania dla większości ludzi w krajach rozwijających się. Kolejny omawiany temat dotyczył kwestii nierówności szans w zakresie dostępu kobiet do gruntów. Pani Villareal stwierdziła, że według wyników badań przeprowadzonych przez raport OECD-FAO, gdyby kobiety miały taki sam jak mężczyźni dostęp do gruntów, do inwestycji oraz informacji, produkcja światowa wzrosłaby o 4% w krajach rozwijających się, a ilość ludzi cierpiących z głodu spadłaby o 100-150 milionów. Na zakończenie, Pani Villareal wezwała do większego zaangażowania politycznego, aby sprostać wyzwaniu zwiększenia produkcji w celu zmniejszenia głodu na świecie a także realizowania celu zwiększenia produkcji rolnej o 70% do 2050 roku. Wszyscy eksperci się zgodni są co do tego, że takie cele są realistyczne, potrzebujemy teraz jedynie prawdziwego zaangażowania politycznego na całym świecie. Gdy pojawił się kryzys finansowy w 2008 roku, miliardy dolarów udostępniono z dnia na dzień. Było to możliwe właśnie dlatego, ponieważ istniała chęć polityczna,aby wyjść z kryzysu finansowego; takie samo zaangażowaniepolityczne musi pojawić się w ramach obecnego kryzysu żywnościowego.
 |
 |
 |
Kolejną prezentację na temat globalnego wzrostu i wzywań w zakresie żywności przedstawił Pan David Navarro, Specjalny Przedstawiciel ONZ ds. Bezpieczeństwa żywności i wyżywienia. Pan Navarro rozpoczął swoje wystąpienie dziękując Prezydentowi Sarkoziemu za wzięcie pod uwagę problemu bezpieczeństwa żywności, który obecnie staje się coraz bardziej istotny w kontekście wyzwań międzynarodowych. Głównym tematem wystąpienia Pana Navarro był problem niestabilności i wahań cen produktów rolnych. Specjalny Przedstawiciel z ONZ podkreślił, że problemowi głodu na świecie sprostamy jedynie poprzez zwiększenie produkcji. Dodał on, że największym problemem bezpieczeństwa żywnościowego jest dzisiajniestabilność oraz bardzo wysokie ceny żywności na świecie. Wysokie ceny żywności mają ogromny wpływ na bezpieczeństwo żywnościowe, szczególnie dla ponad miliarda ludzi w krajach rozwijających się, którzy otrzymują euro na dzień”. Pan Navarro zidentyfikował brak przejrzystości oraz dostępu do informacji rynkowych co właśnie powoduje niestabilność oraz wahania cen. Musimy zatem zrobić wszystko, aby spekulacje nie powodowały wahań cen, co w końcu bardzo szkodzi rolnikom, szczególnie w zakresie zapewniania stabilnych dochodów. Podsumowując swoje wystąpienie, Pan Navarro wezwał liderów G20 do umieszczenia rolnictwa rodzinnego oraz rolnictwa małorolnego w samym środku polityki oraz do zrobienia wszystkiego co w ich mocy, aby organizacje rolnicze mogły aktywnie uczestniczyć w dialogu.
Popołudniowa sesja pierwszego dnia konferencji zaczęła się od debaty na temat przyczyn oraz konsekwencji niestabilności cen towarów rolnych. Uczestniczyli na sali podali różnorodne przyczyny niestabilności cen towarów rolnych, w tym zmiany klimatyczne powodujące np. susze, powodzie; decyzje polityczne podejmowane przez rządy np. zamknięcie granic na import; brak regulacji oraz przejrzystości rynków finansowych oraz działania spekulantów na rynkach rolnych. Wielu uczestników podkreśliło takżeproblem spójności pomiędzy wysokimi cenami towarów rolnych a rzeczywistymi dochodami rolników, podkreślając fakt, że niestety wielu konsumentów uważa, że wysokie ceny żywnościowe oznaczają wysokie zarobki dla rolników. Pan MamoruMoteki, przewodniczący Centralnego Związku Współdzieli Rolnych w Japonii podkreślił jak bardzo istotne jestbezpieczeństwo żywności na świecie, zwłaszcza, że Japonia jest największym importerem netto towarów rolnych na świecie. W opinii Pana Moteki, jedną z głównych przyczyn prowadzących do wahań cen są właśnie decyzje w zakresie restrykcji oraz zakazu eksportowania podejmowane przez niektóre kraje na świecie. Japoński przewodniczący apelował o wprowadzenie zakazu wdrażania tego typu decyzji, który obecnie nie istnieje. Kończąc swoje wystąpienie, Pan Moteki wezwał także do znalezienia sposobu na zapobieganie dalszych działań spekulantów oraz rynków terminowych, co bardzo negatywnie wpływa na nasz cenny zasób jakim jest żywność.
Ostatnim oratorem pierwszego dnia konferencji był Pan Gerd Sonnleitner, przewodniczący komitetu Copa. Pan Sonnleitner rozpoczął swoje wystąpienie od głównego tematu debaty czyli wahań oraz niestabilności cen rynkowych. Przewodniczący komitetu Copa oraz DBV (Niemieckie Stowarzyszenie Rolników) oświadczył, że musimy zdać sobie sprawę, że niestabilność oraz wahania cen są czymś nie do uniknięcia, musimy natomiast wdrożyć odpowiednie instrumenty, aby te wahania kontrolować. Takie warunki tworzą bardzo trudną sytuację dla rolników oraz zniechęcają ich do inwestycji w sektorze rolnictwa, co w końcu uniemożliwia zapewnienie bezpieczeństwa żywności. Odnosząc się do sytuacji w krajach rozwijających się, przewodniczący Sonnleitner oświadczył, że musimy zachęcać te kraje do dalszego rozwoju sektora rolnictwa, aby były one w stanie wyżywić więcej ludzi, a nie tylko swoje własne rodziny. Aby to uczynić, Pan Sonnleitnerpowiedział, że musimy zachęcać kraje rozwijające się do stwarzania polityk rolnych opartych na bezpieczeństwie żywnościowym. Przewodniczący Copa zakończył swoje wystąpienie odnosząc się do tematu łańcucha żywnościowego. „Musimy wzmocnić stanowisko rolników w łańcuchu żywnościowym; obecnie, rolnicy mają do czynienia z dużym ryzykiem w łańcuchu żywnościowym, które z dnia na dzień wzrasta”, podsumował Pan Przwodniczący.
2 dzień konferencji rozpoczął się od przemówienia Ministra ds. Rolnictwa, Rybołówstwa, Żywności, Wsi i Planowania Regionalnego Republiki Francuskiej, Pana Bruno Le Maire. Pan Le Maire rozpoczął swoje przemówienie powtarzając słowa Prezydenta Francji: Francja traktuje bezpieczeństwo żywności na świecie jako jeden z głównych priorytetów podczas swojej Prezydentury G20. Minister Rolnictwa Francji oświadczył, że musimy unikać tego, aby XXI wiek nie stał się wiekiem głodu. Obecnie dane wykazują, że ponad 20% społeczeństwa na świecie nie otrzymuje odpowiedniego wyżywienia. Rolnictwo musi być kluczowym tematem G20, problem bezpieczeństwa żywnościowego dotyczy wszystkich państw świata, a więc musimy wspólnie stawić czoła tym wielkim wyzwaniom. Minister Le Maire podkreślił następnie fakt, że w związku z tym, że problem ten dotyczy obywateli z całego świata, musi zaistnieć ludzkasolidarność. Aby znaleźć wspólne rozwiązania, państwa nie mogą na ten problem patrzeć indywidualnie, musi zaistnieć solidarność pomiędzy wszystkimi państwami świata, aby rozwiązać problem głodu i bezpieczeństwa żywnościowego na całym świecie. Nie możemy już więcej czekać i rozmawiać o szczegółach, musimy już teraz podjąć strategiczną decyzję aby rozwiązać ten problem. Podobnie jak wielu innych przedmówców, Minister Le Mairepodkreślił, że obecnie mamy do czynienia z poważnym problemem wahań cen produktów rolnych na rynkach światowych, spowodowanym brakiem przejrzystości na rynkach finansowych. Pan Le Maire oświadczył, że duże rynki światowe, tak jak Indie oraz Chiny (które są również członkami G20) muszą zapewnić lepszą przejrzystość na swoich rynkach. Odnośnie rynków finansowych, Minister Le Maire powtórzył ponownie słowa Prezydenta Sarkoziego, deklarując, że widzimy na rynkach finansowych zachowania nieracjonalne, które są nie do przyjęcia. Musimy wdrożyć racjonalne regulacje i zasady rynkowe, tak, aby rynki finansowe nie były wykorzystane jedynie przez mniejszość, działając tym samym na szkodę większości. Kończąc swoje wystąpienie, Minister Le Maire wezwał do wypracowania konsensusu w sprawach rolnictwa, aby zapewnić dalszy rozwój bezpieczeństwa żywnościowego oraz aby zapobiegać zjawisku głodu na świecie. Dodał on również, że podczas spotkania G20, musimy wypracować odpowiedni plan działań oraz ustalić wspólną strategię dla przyszłościświatowegorolnictwa. Musimy wspólnie zdefiniować naszą przyszłość oraz jasno określić nasze błędy, które popełniliśmy w zakresie rolnictwa w XX wieku, abyśmy nie powielaćich w XXI wieku.
Drugim mówcą był Pan LucGuyau, Niezależny Przewodniczący Rady FAO. Pan Guyau rozpoczął swoje wystąpienie podkreślając fakt, że pomimo to, że FAO ciągle zachęca i przekonuje rządy na całym świecie do reformy swoich polityk, aby były one bardziej korzystne dla rolnictwa, nie można jednak w rzeczywistości narzucać niniejszych reform. Pan Guyau przypomniał uczestnikom, iż najbardziej istotnym elementem jest wola polityczna, aby móc wyeliminować głód na świecie. Niezależnyprzewodniczący Rady FAO stwierdził jednak, że nawet gdy istnieje werbalna wola polityczna, brakuje jej uzupełnienia na poziomie praktycznym. Wiele państw obiecuje przeznaczyć fundusze oraz wsparcie rozwojowe dla krajów rozwijających się, lecz w wielu przypadkach obietnicete pozostają niespełnione. Kolejnym istotnym elementem w zakresie zapewniania bezpieczeństwa żywności oraz wyeliminowania głodu na świecie w opinii Pana Guyau jest zapewnianie środków na inwestycje w rolnictwie. Inwestycje to nie tylko ciągniki, ale badania, innowacja, środki produkcji, nasiona itd. Inwestycje muszą również obejmować infrastrukturę. Każdego roku tracimy wiele gruntów ze względu na brak odpowiedniej infrastruktury. Kończąc swoje przemówienie, przewodniczący Guyau podkreślił konieczność zapewnienia rolnikom stabilnych dochodów, mówiąc, że jeżeli chcemy rozwiązać problemy związane z rolnictwem, takie jak bezpieczeństwo żywności lub problem głodu na świecie, musimy zapewnić rolnikom odpowiednie środki, musimy zagwarantować godziwe dochody, takie jakie otrzymuje się w innych sektorach gospodarki.
Dwudniową konferencję z uczestnictwem 120 państw świata podsumował Przewodniczący FNSEA Xavier Beulin. Pan Beulin podziękował wszystkim uczestnikom zaaktywny udział w konferencji. Zasugerował on, aby wszyscy uczestnicy przekazaliswoim rządom główne wnioski z tego spotkania. Przewodniczący FNSEA powiedział również, iż ma nadzieje, iż tego typu spotkania z przedstawicielami organizacji rolników z całego świata pozwolą w przyszłości na :
- zapobieganie wahaniom cen produktów rolnych
- pojawianie się kwestii rolnych w porządku obradwszytskich tego typu spotkań.
Na zakończenie, Pan Beulin przedstawił wspólną deklarację uczestników spotkania, która następnie zostanie przekazana Ministrom ds. Rolnictwa państw G20 podczas spotkania, które odbędzie się w przyszłym tygodniu. Przewodniczący Beulin stwierdził, że uważa, iż niniejsza deklaracja przedstawia zrównoważone oraz wspólne poglądy wymienione podczas dwudniowej konferencji.
Treść deklaracji:
240 uczestników reprezentujących 120 organizacji rolnych z 75 państw, spotkało się w Paryżu w dniach 16 oraz 17 czerwca 2011 roku i zaapelowało do ministrów ds. rolnictwa oraz szefów państw i rządu krajów G20 :
- Podtrzymujemy, że główną rolą rolnictwa jest wyżywienie ludności oraz, że wyzwanie dotyczące żywności w XXI wieku wymaga zwiększania zarównoilościowej jak i jakościowej produkcji;
- Podkreślamy potrzebę przejrzystości oraz znajomości rynków i zasobów na całym świecie;
Aby :
- Zachęcać organizacje międzynarodowe do ustalenia zasad odnoszących się do rynków oraz stanowisk w zakresie towarów rolnychw celu zapobiegania nadmiernej spekulacji;
- Doprowadzić do stworzenia i rozwijania narodowych oraz regionalnych polityk rolnych przy współpracy z przedstawicielami organizacji rolnych, które muszą zagwarantowaćodpowiednie ramy w celu rozwijania zrównoważonego rolnictwa, zwiększenia inwestycji, zapewnienia rozwoju lokalnej produkcji oraz rentowności działań rolnych;ramy które zagwarantują również rolnikom sprawiedliwe dochody oraz będą zachęcały młodych ludzi do pracy w tym sektorze;
- Ograniczyćutratę gruntów rolnych oraz ponadnarodową utratę gruntów produkcyjnych;zapewnić stały dostęp do gruntów oraz ich wartości, przy jednoczesnym respektowaniu równowagi środowiskowej.
