7 września br. w siedzibie Komitetów Copa-Cogeca w Brukseli, z udziałem przedstawicieli Krajowej Rady Izb Rolniczych, Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych oraz NSZZ RI „Solidarność”, odbyło się posiedzenie Grupy Roboczej „Wołowina”. Wśród najważniejszych kwestii, jakie były przedmiotem spotkania znalazła się debata przygotowawcza do opracowania opinii grupy w sprawie kształtu wsparcia sektora wołowego w ramach Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku. Posiedzenie było ponadto okazją m.in. do przedstawienia informacji w zakresie rozpoczętych negocjacji handlowych z krajami Ameryki Płd. oraz prac Komisji Europejskiej dotyczących zmian prawa wspólnotowego wobec gąbczastej encefalopatii bydła (BSE).
Posiedzenie rozpoczęły wybory nowej Prezydencji grupy, w trakcie których przez aklamację stanowisko Przewodniczącego objął dotychczasowy jej szef Pierre Chevalier reprezentujący Stałe Zgromadzenie Francuskich Izb Rolniczych piastujący jednocześnie funkcję francuskiej Krajowej Federacji Hodowców Bydła (FNB). Po przedstawieniu priorytetów działań Grupy Roboczej Copa-Cogeca „Wołowina” na najbliższy okres, wśród których wymienił m.in. budżet rolny UE w nowej perspektywie finansowej oraz politykę bezpieczeństwa żywności, Chevalier podkreślił, że należy jak najszerzej wykazywać w toczącej się debacie na temat przyszłości WPR wagę produkcji wołowiny, która związana jest w głównej mierze z regionami Unii Europejskiej o trudnej sytuacji socjoekonomicznej. Odnosząc się do niedawnej wypowiedzi Komisarza ds. Budżetu UE Janusza Lewandowskiego na temat ograniczenia wydatków na WPR, przewodniczący stwierdził, że działanie takie mogłoby spowodować zaprzestanie działalności rolniczej na najbardziej wrażliwych i cennych terenach rolnych Wspólnoty, w szczególności biorąc pod uwagę niepewny wynik negocjacji w ramach WTO oraz rozpoczęte niedawno negocjacje handlowe z krajami Mercosur, gdzie wołowina stanowi jeden z głównych elementów przetargowych w potencjalnym rozszerzeniu importu produktów rolno-spożywczych z krajów Ameryki Południowej.
W dalszej kolejności omówiona została aktualna sytuacja w państwach członkowskich UE w zakresie opłacalności i najbliższych perspektyw produkcji wołowiny. Poszczególne delegacje poinformowały o bieżącym stanie ekonomiki sektora i tendencjach zmian w pogłowiu bydła mięsnego w swoich krajach. W prezentowanych wypowiedziach dominował pogląd, zgodnie z którym uzyskiwane przez rolników ceny w większości krajów wykazują stabilność, jednakże ich poziom nie odbiega od tego, jaki notowany jest średnio już od wielu lat, co w kontekście rosnących kosztów nie zapewnia możliwości rozwoju produkcji. Delegacja francuska przedstawiła informację na temat przeprowadzonej w tym kraju analizy ekonomicznej, zgodnie z którą średni koszt wyprodukowania 1 kg mięsa wołowego wyniósł 3,8 euro. Tymczasem zgodnie z przedstawionymi przez koordynatora grupy statystykami opracowanymi przez Komisję Europejską średnia cena w UE-27 wynosi ok. 300 euro za 100 kg tuszy wołowej. Uczestniczący w posiedzeniu przedstawiciel KRIR odnosząc się do tych liczb poinformował, że obecne średnie ceny skupy najlepszych kategorii wiekowych bydła wynoszą w Polsce ok. 250 euro za 100 kg, pomimo, iż ceny konsumenckie mięsa wołowego pozostają na bardzo wysokim poziomie.
Biorąc pod uwagę światową sytuację w sektorze, koordynator grupy, bazując na wyliczeniach FAO, poinformował uczestników, iż zgodnie z prognozami z czerwca br. popyt na mięso wołowe wykazuje tendencje wzrostowe, w szczególności dzięki dynamicznie rozwijającym się rynkom azjatyckim. Produkcja pozostaje na stabilnym poziomie przy wzroście w krajach Mercosur z wyjątkiem Argentyny i minimalnym spadku w Stanach Zjednoczonych, gdzie łączna podaż rynkowa wołowiny nie przekroczy 12 mln ton. Spadek podaży w porównaniu do 2009 roku zanotowały ponadto Rosja (o 2%) i Chiny (o 5%), wzrost produkcji nastąpił natomiast również w Indiach (o 4%) i nieznacznie w Afryce (o 1%). W najbliższym czasie przewidywany jest wzrost produkcji w krajach Oceanii, ponieważ zarówno Australia jak i Nowa Zelandia odbudowują obecnie swoje pogłowie bydła.
Mając na uwadze import do Unii Europejskiej aż 80% sprowadzanej wołowiny pochodzi z krajów Ameryki Południowej, gdzie ceny tusz nieznacznie przekraczają poziom 100 euro/100 kg. W opinii brytyjskiego NFU, którego przedstawiciel odniósł się do przedstawionych danych, wzrost importu do UE w takiej sytuacji może podziałać wręcz zabójczo na producentów europejskich, którzy nie są w stanie konkurować z takim poziomem cen. Większość delegacji podzieliła ten pogląd, dlatego zdaniem wielu uczestników posiedzenia należy niezwykle ostrożnie podchodzić do niedawno wznowionych negocjacji handlowych z krajami Mercosur. W lipcu odbyło się pierwsze spotkanie, podczas którego uzgodniono jedynie procedury negocjacyjne. Kolejne zostało zaplanowane na grudzień br. i przewiduje się, że zapadną na nim pierwsze zobowiązania wiążące obie strony. Zdaniem niektórych uczestników prac grupy liberalizacja handlu i zniesienie barier celnych miałoby bardziej negatywny wpływ na europejskie rolnictwo i dochody rodzimych producentów niż likwidacja wsparcia bezpośredniego. W opinii delegacji szwedzkiej Komitety Copa-Cogeca muszą więc podkreślać kwestie związane z bezpieczeństwem żywnościowym i ochroną środowiska, a także normy produkcyjne obowiązujące w UE, a jakich nie ma np. w Brazylii.
W trakcie dyskusji dotyczącej wsparcia sektora wołowiny w ramach Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku reprezentujący FBZPR wiceprzewodniczący Polskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego Bogdan Wiatr, odnosząc się do wypowiedzi przewodniczącego grupy na temat poważnych skutków socjalnych i środowiskowych wynikających z ewentualnego ograniczenia produkcji bydła mięsnego w Unii Europejskiej, stwierdził, że w podejmowanych inicjatywach lobbingowych należy w sposób konkretny i obrazowy przedstawiać możliwe scenariusze związane z zagrożeniami związanymi z wyludnieniem regionów zależnych od rolnictwa. Ponadto, przedstawił on stanowisko PZHiPBM, w którym polscy hodowcy bydła domagają się kontynuacji wsparcia bezpośredniego opartego na powierzchni użytków rolnych bez uwzględniania historycznych wartości referencyjnych plonów oraz dodatkowej pomocy finansowej na obszarach ONW. W zaprezentowanej opinii postulowane jest jednocześnie ustanowienie dodatkowej płatności do wypasanych użytków zielonych, co wpisuje się w ideę dotowania metod produkcyjnych sprzyjających ochronie środowiska i zachowaniu bioróżnorodności na obszarach wiejskich. Niniejsze wniosek popierany jest również przez organizacje polskich producentów koni oraz owiec. W zakresie wsparcia działalności rolniczej na terenach ONW podobne zdanie wyraził przedstawiciel Austriackiej Izby Rolniczej, jako że produkcja bydła skoncentrowana jest w tym kraju na obszarach górskich zakwalifikowanych do dodatkowej pomocy finansowej w ramach tego instrumentu. Ponadto, konkludując część posiedzenia poświęconą dotowaniu sektora bydła mięsnego w nowej perspektywie finansowej UE Grupa Robocza Copa-Cogeca „Wołowina” wyraziła jednoznaczny sprzeciw wobec całkowitego oddzielenia płatności od produkcji (decoupling).
Debatując nad możliwościami zwiększenia udziału producentów rolnych w zyskach sektora spożywczego i wzmocnienia ich pozycji w całym łańcuchu dostaw żywności niektóre delegacje postulowały o ustanowienie narzędzia w postaci cen referencyjnych, których zadaniem byłaby bezpośrednia informacja konsumentów na temat faktycznych kosztów wytworzenia danego artykułu. Zdaniem reprezentanta irlandzkich rolników, byłby to jednocześnie dobry sposób na wyjaśnienie społeczeństwu jak ważną rolę nie tylko dla samych producentów odgrywają płatności w ramach I filara WPR. Ponadto, w opinii delegacji greckiej należałoby podjąć wspólne inicjatywy sektora rolnego z organizacjami konsumenckimi, tak aby w szeroko zakrojony sposób móc wpłynąć na zwiększenie świadomości co do wymagań jakościowych i środowiskowych wobec producentów rolnych przekuwających się bezpośrednio na korzyści ogólne.
