3 czerwca br. Wiceprezes Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych Władysław Piasecki znalazł się w składzie delegacji Komitetów Copa-Cogeca, która wzięła udział w Brukseli w posiedzeniu Rozszerzonej Grupy Konsultacyjnej Komisji Europejskiej „WPR po 2013 roku”. Spotkanie stanowiło integralną część przedłużonej do 11 czerwca br. ogólnoeuropejskiej debaty publicznej na temat przyszłego kształtu polityki rolnej Unii Europejskiej w kolejnej perspektywie finansowej. Dzień wcześniej, tj. 2 czerwca, odbyło się specjalne posiedzenie Grupy Roboczej Copa-Cogeca „WPR po 2013 roku”, w którym także uczestniczył przedstawiciel KRIR. Poniżej przedstawiamy główne założenia argumentacji środowiska rolniczego za koniecznością utrzymania silnej WPR zaprezentowane w trakcie spotkania w Komisji Europejskiej.

Wszyscy zależą od rolnictwa, działającego prawidłowo i gwarantującego dostęp do stabilnego i pewnego zaopatrzenia w dobrej jakości żywność, której spożywanie nie wiąże się z żadnym ryzykiem. Europejscy obywatele przywiązują również dużą wagę do gwarancji, że żywność produkowana jest w sposób, który pozwala na ochronę krajobrazów wiejskich, naszego środowiska, zwierząt oraz dzikiej fauny i flory. Sam rynek nie pozwoli na realizację tych celów. To jest rola Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). Obecnie mniej niż 1% całkowitych wydatków publicznych UE przeznaczone jest na finansowanie instrumentów dwóch filarów WPR. W przyszłości UE stanie przed nowymi wyzwaniami, które zagrożą wielu korzyściom, szczególnie tym dostarczanym w ramach pierwszego filara WPR – bezpieczeństwu żywnościowemu, stabilności dostaw, zrównoważonej produkcja, miejscom pracy i opłacalności produkcji na terenach wiejskich.

• niestabilność rynku rośnie;
• unijni rolnicy są na rynku w gorszej sytuacji z powodu wysokich i kosztownych unijnych standardów, które nie stosują się do importu;
• niskie ceny płacone przez rynek i wysokie koszty powodują spadek dochodów rolników - wynoszą one jedynie 50% średnich zarobków; płatności bezpośrednie, które otrzymują rolnicy w ramach WPR w celu wynagrodzenia wyżej wspomnianych usług stanowią około dwóch trzecich ich dochodów;
• rosnący światowy popyt w połączeniu ze zmianami klimatu oznacza zwiększone ryzyko dla bezpieczeństwa żywnościowego.
  

Silna WPR wraz z utrzymaniem jej budżetu będzie więc ważniejsza niż kiedykolwiek wcześniej. Dynamiczny i konkurencyjny sektor rolny, który zapewnia miejsca pracy prawie 30 milionom ludzi, odgrywa również ważną rolę w nowej strategii "2020" dla zatrudnienia i wzrostu gospodarczego. Jeśli rolnictwo ma odegrać swoją rolę w sprostaniu wyzwaniom, jakie staną przed UE w najbliższym czasie, należy, zdaniem Komitetów Copa-Cogeca, zmienić WPR w następujących aspektach:

• zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego i stabilności poprzez umocnienie ekonomiczno-produkcyjnej roli rolników
• umożliwienie rolnikom otrzymania uczciwego dochodu z rynku oraz dalszego dostarczania wielu usług ekonomicznych, społecznych i wiejskich, docenianych przez społeczeństwo
• zapewnienie równych warunków konkurencji dla wszystkich unijnych rolników na jednolitym rynku.
  
  

Aby osiągnąć ten cel, potrzebne są zmiany w następujących dziedzinach:

• lepsze funkcjonowanie rynków, bardziej stabilne i przejrzyste;
• umocnienie pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym;
• instrumenty przeznaczone na poprawę konkurencyjnej pozycji rolników;
• utrzymanie płatności bezpośrednich w ramach pierwszego filara, ale wraz z przeprowadzeniem rewizji trybu płatności, z przeznaczeniem dla aktywnych rolników;
• utrzymanie płatności dla stref o niekorzystnych warunkach gospodarowania oraz ukierunkowanej pomocy dla rolników w niektórych jasno określonych przypadkach
• więcej zachęt dla rolników umożliwiających im dostarczanie usług dla terenów wiejskich docenianych przez społeczeństwo;
• wzmocnienie instrumentów pozwalających rolnikom i spółdzielniom rolnym na odgrywanie pozytywnej roli w realizacji nowych wyzwań, szczególnie dotyczących zmian klimatu oraz zasobów wody;
• większa spójność pomiędzy WPR i innymi politykami Unii Europejskiej.

Zmiany w WPR po 2013 roku powinny umocnić wspólnotowy charakter tej polityki oraz brać pod uwagę zróżnicowanie europejskiego rolnictwa. Wymaga to solidarności finansowej oraz odpowiedniego budżetu, a także nieposzerzania zakresu współfinansowania.