Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych wystąpił 9 marca br. do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o wprowadzenie zmian w przepisach dotyczących płatności związanych do bydła w ramach wspólnej polityki rolnej na lata 2015-2020:
1.Uprawnienie do wypłaty płatności do bydła winno wynikać z zapisów IRZ, będących w posiadaniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Z danych tych łatwo można sprawdzić, ile sztuk zwierząt było w określonym dniu w posiadaniu rolnika, a także jak długo konkretne zwierzę przebywało w tym gospodarstwie. Obecny przepis mówiący, że zwierzę musi pozostać w gospodarstwie „przez okres od dnia złożenia wniosku o przyznanie tej płatności do dnia 30 czerwca roku, w którym ten wniosek został złożony, i nie krócej niż do dnia, w którym zwierzę osiągnie wiek 6 miesięcy” narusza zasadę konkurencyjności i uniemożliwia sprzedaż zwierząt w tym czasie. Nie ma też możliwości uboju lub sprzedaży zwierząt, które uległy wypadkowi w tym okresie.
Odpowiedź MRiRW: w Ministerstwie rozważane są różne możliwości zmiany okresów przetrzymywania w przypadku płatności do młodego bydła, krów i kóz. Ewentualne nowe zasady znajdą swoje odzwierciedlenie w stosownych przepisach prawa. Przewiduje się, że mogłyby one obowiązywać od 15 maja 2015 r.
2.Należy odstąpić również od karania przez pozbawienie płatności związanych do bydła rolników, którzy spóźnili się ze zgłoszeniem cieląt i sprzedaży bydła w obowiązującym terminie 7 dni. Opóźnienia takie wynikają zazwyczaj z powolnego działania poczty. Mogą być też spowodowane przez kupującego, jeśli w umowie sprzedaży zawarty jest zapis, że kupujący zgłasza ten fakt do IRZ. Należy szanować zasadę, że prawo nie może działać wstecz. Dotychczas, w ramach cross compliance spóźnienie uznawane było tylko za naruszenie, podczas gdy nowe przepisy uzależniają przyznanie płatności od faktów zaistniałych w przeszłości.
Odpowiedź MRiRW: w marcu 2015 r. Komisja Europejska podjęła inicjatywę legislacyjną zmierzającą do zmiany rozporządzenia (UE) nr 639/2014. Dzięki proponowanej zmianie, jeśli zwierzęta są zarejestrowane i poprawnie zidentyfikowane będą się one kwalifikowały do płatności bez względu na ewentualne braki występujące we wcześniejszym okresie.
Przyjęcie powyższych przepisów unijnych pociągnie za sobą odpowiednią zmianę przepisów krajowych. Planowane jest, że nowe zasady kwalifikowalności zwierząt do płatności związanych z produkcją wejdą w życie w połowie maja 2015 r.
Poniżej pełna treść pisma Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi znak PB-pb-076-22/15(jh-1349):
Szanowny Panie Prezesie,
W nawiązaniu do pisma znak: KRIR/MR/318/15 dotyczącego wniosku o zmianę przepisów w zakresie realizacji płatności związanych z produkcją w sektorze zwierzęcym, tj. zmiany regulacji odnoszących się do okresów przetrzymywania oraz kwalifikowalności zwierząt w przypadku naruszenia wymogów rejestracji i identyfikacji, uprzejmie informuję, co następuje.
W odniesieniu do pierwszego postulatu należy stwierdzić, że w przypadku płatności do bydła, która może zostać przyznana do zwierząt obojga płci w wieku od 0-24 miesięcy, niezależnie od kierunku produkcji, ustanowiony został obowiązek przetrzymania zgłoszonych we wniosku zwierząt przez okres od dnia złożenia wniosku do 30 czerwca roku złożenia wniosku, a w przypadku gdy zwierzę nie osiągnie w tym czasie wieku 6 miesięcy - do dnia osiągnięcia tego wieku przez to zwierzę. W przypadku płatności do krów okres ten rozpoczyna się w dniu złożenia wniosku i trwa do 30 czerwca roku złożenia wniosku.
Okresy przetrzymywania zwierząt określono w celu ukierunkowania pomocy do rolników rzeczywiście prowadzących chów zwierząt objętych płatnościami, a nie tworzących sztuczne warunki w celu otrzymania wsparcia. Obowiązek posiadania zwierząt przez pewien okres, a nie tylko w jednym dniu (np. dniu złożenia wniosku), ma na celu zabezpieczenie przed dokonywaniem zgłoszeń fikcyjnych przemieszczeń zwierząt w celu uzyskania wyższych płatności.
Okres przetrzymywania musi być odpowiednio długi, tak aby Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa mogła przeprowadzić tzw. kontrole na miejscu w gospodarstwach. Obowiązek ich przeprowadzenia wynika bezpośrednio z przepisów unijnych. Kontrole te przeprowadzane są na próbie wybranej spośród wszystkich beneficjentów, którzy złożyli wnioski o płatność. Należy zatem zauważyć, że przeprowadzenie tych kontroli możliwe jest dopiero po ostatecznej dacie na złożenie wniosków o płatności.
Jednocześnie jednak okres przetrzymywania nie może zakłócać typowego cyklu produkcji zwierząt, tj. nie może zmuszać rolników do nadmiernego, nieuzasadnionego względami zootechnicznymi, przetrzymywania ich w gospodarstwie. Dlatego okres ten trwa do 30 czerwca.
W przypadku płatności do bydła rolnik będzie zobowiązany przetrzymywać zwierzę do momentu osiągnięcia wieku 6 miesięcy. Rozwiązanie to ma na celu skierowanie wsparcia do rolników, którzy rzeczywiście zajmują się chowem bydła. Celem płatności jest bowiem wsparcie rolników utrzymujących stada, co przyczynia się do realizacji założeń tej pomocy, tj. m.in. ograniczenia spadku pogłowia bydła w małych i średnich gospodarstwach oraz konserwacji i zrównoważonemu wykorzystaniu trwałych użytków zielonych. Celem tego rozwiązania jest uniknięcie przyznawania płatności do sztuk bydła sprzedawanych czy ubijanych we wczesnym okresie życia.
Niemniej, możliwe są sprzedaż lub ubój zwierzęcia w okresie przetrzymywania. Przepisy rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 marca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania płatności bezpośrednich i płatności niezwiazanej do tytoniu pozwalają bowiem na zastąpienie zadeklarowanego zwierzęcia innym, w ramach już posiadanego stada lub nowozakupionym. O zastąpieniu należy poinformować kierownika biura powiatowego w terminie 14 dni od zdarzenia powodującego konieczność zastąpienia zwierzęcia.
Niezależnie od powyższych wyjaśnień należy zauważyć, że w związku z zapowiedzianym przez Komisję Europejską przedłużeniem okresu składania wniosków w roku 2015 (co w znacznym stopniu ogranicza efektywność przyjętych w Polsce rozwiązań dotyczących okresów przetrzymywania) oraz biorąc pod uwagę sygnalizowane przez rolników trudności związane z obowiązkiem przetrzymywania zwierząt, w Ministerstwie rozważane są różne możliwości zmiany okresów przetrzymywania w przypadku płatności do młodego bydła, krów i kóz. Ewentualne nowe zasady znajdą swoje odzwierciedlenie w stosownych przepisach prawa. Przewiduje się, że mogłyby one obowiązywać od 15 maja 2015 r.
W odniesieniu do drugiego postulatu uprzejmie wyjaśniam, że stanowisko Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w tej sprawie zostało przekazane Krajowej Radzie Izb Rolniczych w piśmie z dnia 9 kwietnia 2015 r. (znak: PB-pb-076-20115 (jh-1323)).
W piśmie tym wyjaśniono m.in., że w wyniku zabiegów podjętych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi wraz z grupą ministrów rolnictwa z innych państw członkowskich, w marcu 2015 r. Komisja Europejska podjęła inicjatywę legislacyjną zmierzającą do zmiany rozporządzenia (UE) nr 639/2014. Projekt nowego rozporządzenia, zgodnie z postulatami państw członkowskich, ma na celu ograniczenie restrykcyjnego charakteru przepisów dotyczących zasad kwalifikowalności zwierząt do płatności związanych z produkcją w ramach systemu wsparcia bezpośredniego związanych z wymogami w zakresie rejestracji i identyfikacji. Dzięki proponowanej zmianie, jeśli zwierzęta są zarejestrowane i poprawnie zidentyfikowane będą się one kwalifikowały do płatności bez względu na ewentualne braki występujące we wcześniejszym okresie.
Przyjęcie powyższych przepisów unijnych pociągnie za sobą odpowiednią zmianę przepisów krajowych. Planowane jest, że nowe zasady kwalifikowalności zwierząt do płatności związanych z produkcją wejdą w życie w połowie maja 2015 r.
up. Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Podsekretarz Stanu
/-/ Zofia Szalczyk
