Komisja Europejska przyjęła 19 stycznia br. nową czteroletnią strategię (na lata 2012–2015), mającą na celu dalszą poprawę dobrostanu zwierząt w Unii Europejskiej. Zdaniem unijnego komisarza ds. zdrowia i polityki konsumenckiej (John Dalli) niedawne wejście w życie przepisów dotyczących kur niosek pokazało, że w kilku państwach członkowskich wciąż istnieją nierozwiązane problemy w zakresie dobrostanu zwierząt. Podjęto w tej sprawie pewien wysiłek, ale wiele kwestii należy rozwiązać inaczej, by osiągnąć trwalsze rezultaty. Nowa strategia pozwoli na odpowiednią elastyczność, dzięki której podmioty będą mogły różnymi drogami osiągać niezbędne standardy w zakresie dobrostanu.
Lepsza spójność polityki i przejrzystość rynku, ujęte w kompleksowych
ramach przepisów o dobrostanie zwierząt, ograniczą rzeczywiste lub
domniemane napięcia między dobrostanem a gospodarką. Działania w
zakresie dobrostanu zwierząt muszą być efektywne pod względem kosztów.
Komisja oczekuje, że proponowane przeznaczenie zasobów na kształcenie i
szkolenie będzie wysoce opłacalne zarówno z ekonomicznego punktu
widzenia, jak i pod względem dobrostanu.
Konieczność zmian
Przepisy unijne dotyczące dobrostanu zwierząt, opracowywane w odpowiedzi na nagłe sytuacje i zapotrzebowanie polityczne w ciągu ostatnich trzech dziesięcioleci, są często bardzo szczegółowe i obejmują poszczególne sektory, ale mają niepełny zakres. Niejednolite stosowanie tych zasad w państwach członkowskich powoduje nierówne warunki konkurencji w tym ważnym sektorze gospodarki. Ze względu na różnorodność warunków klimatycznych, ukształtowania terenu i systemów produkcji rolnej, w których przepisy te muszą być stosowane, prawo europejskie w tym obszarze wymaga zmiany. Nowa strategia została przyjęta w formie komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.
Dlaczego nadal występują problemy
Komunikat Komisji wymienia brak egzekwowania przepisów UE przez państwa członkowskie w wielu dziedzinach jako jedną z najważniejszych kwestii wpływających niekorzystnie na dobrostan zwierząt w Unii. Innym hamulcem dla pełnego i jednolitego wdrożenia przepisów jest fakt, że rynek nie zapewnia wystarczających gospodarczych zachęt do ich przestrzegania.
W komunikacie zwraca się również uwagę, że wiele zainteresowanych stron nie ma wystarczającej wiedzy na temat dobrostanu zwierząt; wskazuje się również luki w prawodawstwie UE, które utrudniają zapewnienie odpowiednich warunków dobrostanu w przypadku niektórych kategorii zwierząt.
Proponowane działania
W celu rozwiązania tych problemów i rozwiania obaw strategia przewiduje podejście dwutorowe: wniosek dotyczący kompleksowego prawa w zakresie dobrostanu zwierząt i nasilenie obecnie prowadzonych działań. Nowe przepisy mają promować innowacyjne podejście, koncentrując się na rzeczywistych wynikach w dziedzinie dobrostanu zamiast na mechanicznych nakładach, oraz zwiększać nacisk na standardy kształcenia i profesjonalizmu wszystkich zainteresowanych stron.
Drugi element postuluje nasilenie i optymalizację obecnych działań Komisji: usprawnienie narzędzi służących lepszemu przestrzeganiu przez państwa członkowskie wymogów prawnych; pogłębienie istniejącej już współpracy międzynarodowej w kwestiach dobrostanu zwierząt; zapewnienie konsumentom lepszych informacji oraz prowadzenie badań w dziedzinach, w których w kwestii dobrostanu zwierząt napotyka się najwięcej trudności.
Kontekst
Komisja po raz pierwszy przyjęła strategię w zakresie dobrostanu zwierząt w 2006 r. Wspólnotowy plan działań na rzecz ochrony i dobrostanu zwierząt na lata 2006–2010 skupiał różne aspekty polityki UE dotyczącej dobrostanu zwierząt, regulującej chów miliardów zwierząt w celach gospodarczych. Nowa strategia opiera się na tej starszej, a w szczególności na wnioskach wyciągniętych podczas pięcioletniego okresu realizacji pierwszego planu działań. Biorąc pod uwagę znaczenie zwierząt w naszym codziennym życiu, konieczność opracowania nowej strategii staje się aż nazbyt oczywista. Rolnictwo jest największym sektorem, w którym wykorzystuje się zwierzęta. W gospodarstwach rolnych w całej Unii żyje około dwóch miliardów ptaków (kurczęta przeznaczone na produkcję mięsa, kury nioski, indyki, kaczki i gęsi) i trzysta milionów ssaków (krowy, świnie, owce itp.). Populacja zwierząt domowych w UE jest również dość duża. Szacuje się, że w Unii żyje około sto milionów psów i kotów. Roczną wartość chowu zwierząt w UE szacuje się na ok. 150 mld euro. Wkład Unii na rzecz dobrostanu zwierząt jest szacowany na 70 mln euro rocznie, przekazywanych rolnikom jako płatności z tytułu dobrostanu zwierząt w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich lub przeznaczanych na inne działania związane z dobrostanem zwierząt, takie jak badania, analizy ekonomiczne, komunikacja, kształcenie i szkolenie itd.
Źródło: KE
