W odpowiedzi na pismo Zarządu KRIR z dnia 30 grudnia 2011 r. w sprawie rekompensat finansowych za zakup kwot mlecznych, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje, że zgodnie z zapisami rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych („rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku”) wysokość krajowych kwot mlecznych dla poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej jest określona do roku kwotowego 2014/2015.
W przepisach UE przewidziany jest system rekompensat za dobrowolne zrzeczenie się prawa do kwoty mlecznej oraz zobowiązanie się do zaniechania produkcji i wprowadzania do obrotu mleka lub przetworów mlecznych. Rekompensaty z tego tytułu były wypłacane w Polsce z budżetu krajowego w latach kwotowych 2007/2008, 2008/2009 i 2009/2010. Łącznie na ten cel przeznaczono kwotę ok. 153 min zł.
Prawo UE nie przewiduje jednak rekompensat finansowych wypłacanych producentom mleka w związku ze zniesieniem systemu kwotowania za zakup indywidualnych kwot mlecznych.
Mając na uwadze przewidziane na 2015 r. zakończenie systemu kwotowania produkcji mleka, podczas przeglądu Wspólnej Polityki Rolnej z 2008 r. przyjęto stopniowe jednoprocentowe zwiększanie krajowych kwot mlecznych dla państw członkowskich przez pięć kolejnych lat kwotowych, zaczynając od roku kwotowego 2009/2010, aby umożliwić stopniowy wzrost produkcji poprzez lepsze wykorzystanie potencjału gospodarstw. Coroczne zwiększanie krajowych kwot mlecznych ma na celu przygotowanie producentów mleka do funkcjonowania na rynku pozbawionym systemu kwot mlecznych.
Ze względu na duże znaczenie produkcji mleka dla polskiego rolnictwa, w tzw. „nowych wyzwaniach” dla rozwoju obszarów wiejskich została uwzględniona restrukturyzacja sektora mleczarskiego, dzięki czemu na modernizację gospodarstw zajmujących się produkcją mleczarską przeznaczono dodatkowo kwotę ok. 69 min EUR.
Zaproponowano również specjalne możliwości dofinansowania gospodarstw z regionów szczególnie wrażliwych pod względem gospodarczym lub środowiskowym - realizowany jest w Polsce program wsparcia rolników utrzymujących bydło na cele produkcji mlecznej oraz mięsnej w małych stadach, na obszarze pięciu województw położonych w południowo-wschodniej części kraju, tj.: lubelskie, małopolskie, podkarpackie, świętokrzyskie i śląskie. W latach 2010-2012 na realizację programu przeznacza się rocznie 28,5 min EUR.
Kolejnym środkiem, który ma służyć stabilizacji rynku mleka po likwidacji systemu kwot mlecznych oraz w sytuacji wzrastającej konkurencji rynkowej, jest tzw. „pakiet mleczny", który został uzgodniony w grudniu 2011 r. pomiędzy Radą UE a Parlamentem Europejskim. Uzgodniony projekt rozporządzenia zakłada wzmocnienie siły przetargowej producentów mleka wobec podmiotów skupujących poprzez umożliwienie producentom, za pośrednictwem zarejestrowanych organizacji producentów, zbiorowego negocjowania cen za dostarczone mleko. Ponadto państwa członkowskie będą miały możliwość, aby wprowadzić na swoim terytorium obowiązek zawierania pomiędzy producentami a skupującymi formalnych pisemnych umów na dostawy mleka.
W dyskusjach na temat przyszłości rynku mleka odbywających się na forum UE, Polska konsekwentnie opowiada się za utrzymaniem systemu kwotowania produkcji mleka jako instrumentu wpływającego na stabilizację sytuacji na rynku mleka. Należy jednak zauważyć, że stanowisko Polski w tej kwestii nie ma wsparcia innych państw członkowskich, jak również głównych organizacji rolniczych. Tym niemniej resort rolnictwa zapewnia, że w trakcie prac dotyczących reformy WPR Polska będzie dążyć do uzyskania jak najlepszych warunków prawnych dla funkcjonowania rynku mleka w naszym kraju.
