W odpowiedzi na pismo Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 11 stycznia br. w sprawie stanowiska dotyczącego świadectw zdrowia dla trzody chlewnej w związku z programem zwalczania choroby Aujeszkyego u świń, poniżej przedstawiamy wyjaśnienia resortu rolnictwa w przedmiotowej kwestii.
Zniesieniu obowiązku wystawiania świadectw zdrowia dla świń przemieszczanych do punktów skupu, o których mowa w pkt 3.6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 marca 2008 r. w sprawie wprowadzenia programu zwalczania choroby Aujeszkyego u świń (Dz. U. z 2008 r., Nr 64, poz. 397, z późn. zm.) obecnie nie jest możliwe. Zapewnienie właściwego nadzoru nad przemieszczaniem świń pomiędzy stadami o różnym statusie epizootycznym w odniesieniu do choroby Aujeszkyego, zgodnie z decyzją Komisji nr 2008/185/WE z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie dodatkowych gwarancji w wewnątrzwspólnotowym handlu trzodą chlewną odnoszących się do choroby Aujeszkyego oraz kryteriów przekazywania informacji o tej chorobie (Dz. U. L 59 z 4.3.2008 str. 19 z późn. zm.) jest jednym z wymogów Komisji Europejskiej odnośnie programu zwalczania tej choroby.
Należy podkreślić, że za pośrednictwem punktów skupu świnie mogą być przemieszczane zarówno do rzeźni jak i do innych stad położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a hodowca lub producent trzody chlewnej sprzedający świnie w punkcie skupu nie posiada wiedzy o dalszym przeznaczeniu zwierząt. Na podstawie świadectw zdrowia, w które zaopatruje się przesyłki świń przemieszczane do punktów skupu, lekarz weterynarii nadzorujący punkt skupu wystawia świadectwo zbiorcze, towarzyszące przesyłce świń do gospodarstwa przeznaczenia lub do rzeźni. Na podstawie ww. świadectwa możliwe jest potwierdzenie, że świnie wprowadzone do danego stada pochodzą z gospodarstwa o określonym statusie epizootycznym i zostały przemieszczone zgodnie z zasadami określonymi w ww. programie tj. ze stada o statusie równym lub wyższym w odniesieniu do stada przeznaczenia. Równocześnie należy podkreślić, że zniesienie obowiązku zaopatrywania przesyłek świń przemieszczanych do punktu skupu w świadectwo zdrowia, mogłoby umożliwić przemieszczenie świń do innego stada, w szczególności przez podmiot zajmujący się pośrednictwem w obrocie zwierząt. Istnieje niebezpieczeństwo, że pośrednicy dokonujący zakupu świń w punkcie skupu, z oficjalnym przeznaczeniem zwierząt do rzeźni, mogą sprzedawać je bez świadectwa zdrowia np. do tuczu w innych, mniejszych gospodarstwach. Spowoduje to konieczność przeprowadzenia dodatkowych badań, a tym samym przyczyni się do wzrostu kosztów i wydłużenia czasu realizacji przedmiotowego programu.
Ponadto resort rolnictwa, że otrzymanie statusu urzędowo wolnego od tej jednostki chorobowej wymaga również prowadzenia badań monitoringowych i w przypadku nie spełnienia wymagań weterynaryjnych status ten może być cofnięty.
Należy podkreślić, że brak kontroli nad przemieszczaniem świń, w szczególności podczas realizacji programu, z jednej strony nie daje możliwości udokumentowania takiego nadzoru przez Inspekcję Weterynaryjną, z drugiej strony może doprowadzić do konieczności ponoszenia kosztów z budżetu państwa w znacznie dłuższym okresie czasu. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje, że od 2011 r. koszty realizacji ww. programu ponoszone są wyłącznie z budżetu państwa, gdyż współfinansowanie z Unii Europejskiej zgodnie z decyzją Rady nr 2006/965/WE z dnia 19 grudnia 2006 r. zmieniającą decyzję 90/424/EWG w sprawie wydatków w dziedzinie weterynarii (Dz. Urz. UE L 397 z 30.12.2006, str. 22) zakończyło się z dniem 31 grudnia 2010 r.
W związku z powyższym nie ma możliwości rezygnacji z obowiązku zaopatrywania w świadectwo zdrowia świń przemieszczanych do punktów skupu, co mogłoby stanowić zagrożenie dla realizacji programu, a co za tym idzie uznania terytorium Polski lub jej regionu za wolne od choroby Aujeszkyego, w szczególności przez brak ścisłego nadzoru nad przemieszczaniem zwierząt między stadami o różnych statusach epizootycznych oraz niedostosowanie programu do wymogów określonych decyzją Komisji nr 2008/185/WE z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie dodatkowych gwarancji w wewnątrzwspólnotowym handlu trzodą chlewną odnoszących się do choroby Aujeszkyego oraz kryteriów przekazywania informacji o tej chorobie
