Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi udzieliło Krajowej Radzie Izb Rolniczych pisemnych wyjaśnień dotyczących umów o przetwórstwo truskawek i malin w związku z ubieganiem się przez producentów rolnych o płatności do owoców miękkich. Poniżej zamieszczamy odpowiedź na wniosek samorządu rolniczego z 18 czerwca br dotyczacego sytuacji, w której rolnicy zawierali umowy z zatwierdzonymi podmiotami skupującymi, Ci jednak nie posiadają umów z zatwierdzonym przetwórcą, co jest warunkiem otrzymania płatności i uniknięcia konsekwencji z tytułu nie dostarczenia umowy do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

W tym roku, rolnik po raz pierwszy może ubiegać się o płatność do owoców miękkich. Warunkiem otrzymania tej płatności jest dołączenie do wniosku o płatność do owoców miękkich kopii umowy o przetwórstwo w terminie do 31 lipca br do Biura Powiatowego ARiMR. Zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1973/2004, następujące formy umowy o przetwórstwo są ważne dla potrzeb otrzymania płatności do owoców miękkich

W przypadku, gdy uznana organizacja producentów owoców i warzyw lub wstępnie uznana grupa producentów owoców i warzyw sama przetwarza maliny i truskawki, zamiast przedmiotowej umowy o przetwórstwo, rolnik dołącza do wniosku zobowiązanie do realizacji dostawy owoców miękkich.

Zgodnie z rozporządzeniem Komisji art. 7 ust. 3b ustawy z dnia 26 stycznia 2007 roku o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. Nr 35, poz. 217; Nr 99, poz. 666 i Nr 44, poz. 262), umowa o przetwórstwo lub zobowiązanie do realizacji dostawy musi zawierać następujące informacje:

W przypadku, gdy umowa została zawarta między zatwierdzonym przetwórcą i uznaną organizacją producentów reprezentującą wnioskującego o płatność do owoców miękkich lub między zatwierdzonym przetwórcą i zatwierdzonym skupującym reprezentującym wnioskującego o płatność do owoców miękkich, umowa powinna zawierać również:

Jednocześnie, oprócz ww. elementów umowy, zgodnie z art. 171da rozporządzenia Komisji (WE) nr 1973/2003, w umowie o przetwórstwo lub zobowiązaniu do dostaw, można określić w stosownych przypadkach zobowiązanie wnioskującego o płatność do owoców miękkich do dostarczenia zatwierdzonemu przetwórcy całkowitej zebranej ilości lub minimalnych ilości określonych przez państwa członkowskie. Niemniej jednak, zgodnie z ustawa z dnia 26 stycznia 2007r. o płatnościach w ramach systemu wsparcia bezpośredniego, Polska wdrażając system płatności do owoców miękkich nie wprowadziła tego elementu, do koniecznych warunków umowy ważnej dla potrzeb otrzymania płatności do owoców miękkich.

Ponadto, umowa o przetwórstwo może zawierać inne elementy, oprócz tych niezbędnych, na które zgodzą się strony zawierające taką umowę.

Wymagania w zakresie składanych przez rolników umów o przetwórstwo określone zostały dla wszystkich państw członkowskich przepisami Unii Europejskiej. W związku z tym, umowy niespełniające warunków określonych w ww. przepisach wspólnotowych, nie mogą zostać uznane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jako uprawniające do przyznania płatności do owoców miękkich. Stanowiłoby to bowiem działanie niezgodne z prawem, co mogłoby skutkować nałożeniem sankcji finansowych przez Komisję Europejską.

Biorąc powyższe pod uwagę, ARiMR nie może uznawać innych umów niż umowy spełniające warunki określone w przepisach wspólnotowych. Przepisy w tym zakresie są jasno określone w ww. prawie wspólnotowym i krajowym i są znane od początku wdrażania systemu tych płatności. W przypadku, gdy dostarczone umowy nie spełniają wymogów formalnych określonych w przepisach, rolnicy mają możliwość dostarczenia do biur powiatowych ARiMR poprawnych umów lub zobowiązań w terminie do dnia 31 lipca 2008 roku.

Jednocześnie należy podkreślić, że zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 marca 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakie powinni spełniać skupujący owoce miękkie i przetwory owoców miękkich (Dz. U., Nr 44, poz. 263), zatwierdzony skupujący owoce miękkie powinien przekazywać kopie umów, o których mowa w art. 171da ust. 1 rozporządzenia nr 1973/2004, wnioskującym o płatność do owoców miękkich.

W sytuacji, kiedy do 31 lipca br. rolnikowi nie uda się podpisać umowy z zatwierdzonym przetwórcą albo, jeśli zatwierdzony skupujący reprezentujący rolnika nie podpisze w jego imieniu umowy z zatwierdzonym przetwórcą, wówczas rolnik, który złożył wniosek o płatność do owoców miękkich powinien udać się do Agencji w celu dokonania korekty wniosku o płatność, polegającej na wycofaniu deklaracji do płatności do owoców miękkich. W taki sposób rolnik uniknie konsekwencji z tytułu nie dostarczenia umowy do ARiMR.

Zdaniem resortu przyjęte rozwiązania w systemie dopłat do owoców miękkich są projektowane zgodnie z obowiązującą legislacją unijną, a Ministerstwo dokłada wszelkich starań, by przyjęte rozwiązania były satysfakcjonujące dla jak największej grupy producentów.

W związku z otrzymanymi sygnałami, że zatwierdzenie skupujący nie zawierają w imieniu rolników stosowanych umów o przetwórstwo z zatwierdzonymi przetwórcami, Ministerstwo podjęło już działania w celu wyjaśnienia zaistniałych nieprawidłowości oraz oceny ich ilości w skali kraju.

W tym celu Ministerstwo wystąpiło z wnioskiem do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o podjęcie działań mających na celu zobligowanie zatwierdzonych skupujących owoce miękkie do zawarcia umów o przetwórstwo z zatwierdzonymi przetwórcami oraz do przekazania w/w umów wnioskującym o płatności do owoców miękkich w terminie umożliwiającym rolnikom dostarczenie przedmiotowych umów do dnia 31 lipca 2008 r. do biur powiatowych ARiMR. Ponadto, zostały podjęte działania związane z poinformowaniem zatwierdzonych skupujących, że nie przestrzeganie warunków zatwierdzenia oraz nie wywiązanie się z warunków określonym w/w rozporządzeniem może skutkować cofnięciem zatwierdzenia, w oparciu o art. 16d ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. Nr 35, poz. 217 z późn. zm.) oraz § 1 ust. 2 pkt 1 i pkt 2 lit.b rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 marca 2008 roku w sprawie szczegółowych warunków, jakie powinni spełniać skupujący owoce miękkie i przetwory owoców miękkich (Dz. U. Nr 44, poz. 263).