W związku z licznymi pytaniami napływającymi do Biura Krajowej Rady Izb Rolniczych dotyczącymi wyjaśnienia trwałego wyłączenia z dopłat bezpośrednich części gruntów będących w DR10), Zarząd KRIR zwrócił się do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o wyjaśnienie tej kwestii. Poniżej przedstawiamy odpowiedź jaką otrzymaliśmy od resortu rolnictwa w tej sprawie.
Art. 124 rozporządzenia Rady (WE) Nr 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. stanowi, że do przyznania pomocy w ramach systemu jednolitych płatności obszarowych kwalifikują się wszystkie działki rolne, które były utrzymywane w dobrej kulturze rolnej w dniu 30 czerwca 2003 r. niezależnie od tego, czy w tym dniu była na nich prowadzona produkcja czy też nie. Oznacza to, że przypisywanie ww. kodów nieprawidłowości wynika bezpośrednio z przepisów wspólnotowych, do stosowania których Państwa Członkowskie korzystające z systemu przyznawania pomocy w ramach systemu jednolitej płatności obszarowej są zobligowane. W związku z powyższym, odstąpienie od weryfikacji przedmiotowych kryteriów stanowiłoby naruszenie prawa wspólnotowego.
Jednocześnie resort rolnictwa wyjaśnia, iż w przypadku stwierdzenia przez inspektora terenowego w wyniku przeprowadzenia czynności kontrolnych niespełnienia, w odniesieniu do zgłoszonych we wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów działek rolnych, kryteriów określonych w art. 124 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009, powoduje przypisanie do działek ewidencyjnych, w granicach których położone są dane działki rolne kodu nieprawidłowości DR10. Kod DR10 oznacza, że cała działka rolna nie była utrzymana w dobrej kulturze rolnej na dzień 30 czerwca 2003 r. Przypisanie tego kodu powoduje wykluczenie danej powierzchni z kwalifikowania się do przyznania jednolitej płatności obszarowej.
Jednocześnie, stosowanie powyżej przywołanych przepisów wymaga uzyskania dowodów potwierdzających okoliczności ich niedotrzymania, czyli nie utrzymania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej na dzień 30.06.2003 r. Dowodzenie powyższego wymaga posiadania przez właściwy organ dowodów, z których bezsprzecznie będzie wynikało, że stan faktyczny na działkach rolnych był niezgodny z powyższymi przepisami. Zgodnie z art. 75 § 1 Kpa jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.
Podstawę do wykluczenia działki z przyznawania jednolitej płatności obszarowej stanowić mogą protokoły z czynności kontrolnych, które jednoznacznie wskazują na nieutrzymanie w dobrej kulturze rolnej gruntów w dniu 30 czerwca 2003 r. Jeżeli z raportu kontroli na miejscu nie można jednoznacznie określić faktycznego stanu działki rolnej, niezbędne jest pozyskanie innych dowodów w sprawie (zgodnych z art. 75 § 1 Kpa.), które potwierdziłyby brak zachowania dobrej kultury rolnej na dzień 30.06.2003 r.
Dodatkowo MRiRW informuje, że na stronie internetowej ARiMR (www.arimr.gov.pl) znajduje się na bieżąco aktualizowany rejestr wszystkich działek ewidencyjnych, w odniesieniu do których przeprowadzona w ramach lat ubiegłych kontrola na miejscu stwierdziła kod DR10. Na podstawie ww. rejestru każdy zainteresowany może dokonać sprawdzenia, czy dzierżawione/nabyte przez niego działki ewidencyjne zostały na trwałe wykluczone z kwalifikowania się do jednolitej płatności obszarowej. Ponadto rolnicy od kampanii 2008 wraz z spersonalizowanym wnioskiem o przyznanie płatności w danym roku otrzymują Kartę informacyjną, w której w zestawieniu powierzchni kwalifikowanych w ramach poszczególnych działek ewidencyjnych wykazane są działki ewidencyjne wraz z powierzchniami trwale wykluczonymi z jednolitej płatności obszarowej, w odniesieniu do których w wyniku przeprowadzenia kontroli na miejscu w latach ubiegłych stwierdzono brak utrzymania w dobrej kulturze rolnej na dzień 30 czerwca 2003 roku (obarczone kodem DR10).
Jednocześnie Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało nas że, zdając sobie sprawę z niedogodności, jakie wynikają dla rolników z przedmiotowego przepisu, podjęło działania zmierzające do zniesienia omawianej, historycznej zasady kwalifikowalności gruntów do płatności. W tym celu, w ramach trwającej na forum wspólnotowym dyskusji nad uproszczeniem Wspólnej Polityki Rolnej, Polska wraz z innymi państwami członkowskimi (Dania, Niemcy, Estonia, Irlandia, Francja, Łotwa, Litwa, Holandia, Rumunia, Finlandia, Szwecja i Wielka Brytania) przedstawiła szereg propozycji zmian prawa wspólnotowego, w tym m.in. propozycję wprowadzenia zmian do rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 zmierzającą do odstąpienia od stosowania warunku utrzymywania działek rolnych w dobrej kulturze rolnej w dniu 30 czerwca 2003 r. Zgodnie z projektem konkluzji Rady UE przyjętym przez Specjalny Komitet ds. Rolnych (SCA) w dniu 18 maja 2009 r., Rada wezwała Komisję do przeanalizowania tych propozycji i przedstawienia ewentualnych uwag Radzie, która rozpatrzy je ostatecznie w listopadzie 2009 r.
