W wyniku spotkania Zarządów, Delegatów do KRIR oraz Dyrektorów izb rolniczych w dniu 26 marca br. z prezesami agencji rolniczych, otrzymaliśmy pismo od Wiceprezesa Agencji Nieruchomości Rolnych dotyczące niektórych zagadnień z zakresu działalności ANR poruszonych podczas wspomnianego wydarzenia. Poniżej zamieszczamy treść niniejszej odpowiedzi.
W przypadku zamiaru przeznaczenia do sprzedaży nieruchomości rolnej w trybie przetargowym oddział terenowy Agencji (filia) sprawdza, na podstawie danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, czy działki ewidencyjne wchodzące w skład danej nieruchomości nie zostały wyłączone trwale albo czasowo z dopłat bezpośrednich (tj. oznaczone kodem DR -10 lub DR-18). W odniesieniu do gruntów wyłączonych z dopłat stosowne informacje zamieszczane są w ogłoszeniu przetargu.
Agencja Nieruchomości Rolnych posiada zaczną liczbę nierozdysponowanych niewielkich obszarowo nieruchomości, pochodzących głównie z byłego Państwowego Funduszu Ziemi (pfz). Nie mając wglądu w dane gromadzone przez ARiMR, Agencja nie posiada informacji, czy ktoś nie zgłosił do dopłat którejś z nierozdysponowanych działek Zasobu WRSP. W przypadku, kiedy bez wiedzy ANR inne osoby zgłoszą nieruchomość Zasobu WRSP do dopłat bezpośrednich (nie dysponując tytułem prawnym do tej nieruchomości) i podczas kontroli prowadzonej przez ARiMR okaże się, że nieruchomość ta nie jest wykorzystywana rolniczo - to może zostać ona ujęta przez ARiMR w wykazie gruntów wyłączonych (kod DR-10 lub DR-18). W taki sposób obecnie może również rozszerzać się lista działek wyłączonych z dopłat.
Odnośnie zaś sprzedaży nieruchomości Zasobu WRSP w przetargach ograniczonych wyjaśniam, że zgodnie z zasadami obowiązującymi w Agencji do sprzedaży w drodze przetargów ograniczonych przeznaczane mogą być wyłącznie niezabudowane grunty rolne położone poza granicami administracyjnymi miast oraz nie będące potencjalnie atrakcyjnymi ze względu na możliwość ich wykorzystania na cele nierolne (tj. związane np. z budownictwem mieszkaniowym, handlem, usługami, przemysłem, wydobyciem surowców naturalnych, rekreacją i wypoczynkiem). Biorąc pod uwagę wielkość średniej powierzchni gospodarstw rolnych w Polsce oraz ustawowy obowiązek kształtowania ustroju rolnego nałożony na Agencję przyjęto też, że powierzchnia nieruchomości przeznaczonej do sprzedaży w drodze przetargu ograniczonego nie powinna przekraczać 50 ha. Przeznaczając do sprzedaży mniejsze obszarowo nieruchomości zwiększa się znacznie możliwość powiększenia gospodarstw rodzinnych przez większą liczbę rolników indywidualnych.
W odniesieniu natomiast do nierozdysponowanych nieruchomości rolnych o powierzchni powyżej 50 ha należy wyjaśnić, iż są to najczęściej nieruchomości zabudowane pochodzące z restrukturyzacji byłych ppgr. Z dotychczasowych doświadczeń Agencji związanych z przeprowadzonymi przetargami wynika, że z uwagi na obciążenie gruntów budynkami miejscowi rolnicy nie są z reguły zainteresowani nabyciem takich nieruchomości, gdyż posiadają oni własną zabudowę gospodarczą. Dlatego też zorganizowanie przetargu nieograniczonego daje większe prawdopodobieństwo sprzedaży takiej nieruchomości, ponieważ powiększa się grono potencjalnych nabywców. Podkreślenia wymaga, że do momentu sprzedaży nierozdysponowanej nieruchomości Agencja ponosi znaczne koszty jej dozoru. Ponadto organizowanie w pierwszej kolejności przetargu ograniczonego na sprzedaż zabudowanych nieruchomości rolnych - w sytuacji, gdy z dużym prawdopodobieństwem można przewidywać, że będzie on nieskuteczny -byłoby działaniem nieuzasadnionym i narażało na dodatkowe koszty. Ponadto należy zauważyć, iż zorganizowanie przetargu nieograniczonego na sprzedaż nieruchomości zabudowanej w niczym nie przeszkadza rolnikowi w przystąpieniu do tego przetargu, jeżeli faktycznie chciałby nabyć taką nieruchomość.
Podczas spotkania poruszano również kwestię zasad podwyższania czynszu dzierżawnego. W tej sprawie informuję, że wszystkie istotne warunki dotyczące funkcjonowania umowy dzierżawy ustalane są podczas przetargu i są one zgodne z ustawą z dnia 19.10.1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Umowy dzierżawy z reguły zawierane są na okres 10 lat. W przypadkach uzasadnionych gospodarczo (np. zamierzeniami związanymi z prowadzeniem na wydzierżawionej nieruchomości upraw wieloletnich albo znacznych inwestycji w budynki gospodarcze) umowy mogą być zawierane na okres dłuższy niż 10 lat. W umowach dzierżawy zawartych na okres powyżej 10 lat, zastrzega się możliwość podwyższenia czynszu dzierżawnego maksymalnie o 25%, po upływie każdych 10 lat funkcjonowania umowy. W takiej sytuacji, Agencja podwyższa czynsz jeśli jest on niższy od rynkowego.
W przypadku zaś, kiedy umowa dzierżawy wygasa i strony umowy zainteresowane są jej przedłużeniem na dalsze lata, czynsz dzierżawny ustalany jest na poziomie czynszu rynkowego wg jednolitych zasad stosowanych w odniesieniu do wszystkich umów dzierżawy.
