21 lipca Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych przedłożył Kancelarii Sejmu RP opinię samorządu rolniczego na temat projektu nowelizacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa. Niniejszy projekt, będący propozycją Klubu Parlamentarnego 'Prawo i Sprawiedliwość', jest obecnie przedmiotem prac sejmowej Komisji ds. Unii Europejskiej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Poniżej prezentujemy przedstawione przez KRIR uwagi.
- W związku ze zróżnicowaniem struktury
agrarnej w Polsce związanej m.in. z uwarunkowaniami historycznymi i wynikającej
z nich dużej koncentracji gruntów rolnych po byłych państwowych
przedsiębiorstwach gospodarki rolnej, w opinii samorządu rolniczego zastosowana
zostać powinna regionalizacja w definicji gospodarstwa indywidualnego i
pozostawienie w niektórych województwach jego maksymalnej powierzchni do 300
ha. Mając na uwadze zapisy proponowane w projekcie sugerujemy stosowna zmianę w
art. 5 ust. 1 pkt 2 oraz art. 6 ust. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego.
- Uściślenia wymagają przepisy
dotyczące definicji osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego. Do wojewódzkich
izb rolniczych zgłaszane są przypadki odmowy przez urzędy miejskie i gminne
potwierdzenia prawdziwości zaświadczeń osób chcących uczestniczyć w przetargach
ograniczonych na zakup ziemi organizowanych przez Agencję Nieruchomości Rolnych.
Następnie decyzje organów samorządu terytorialnego w tej sprawie uchylane są
przez Samorządowe Kolegia Odwoławcze stanowiące, w rozumieniu Kodeksu Postępowania Administracyjnego i Ordynacji Podatkowej, organ
wyższego stopnia w indywidualnych sprawach z zakresu administracji
publicznej. W związku z powyższym proponujemy, aby art. 6 ust. 2 pkt
1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego rozszerzyć o lit. c w następującym
brzmieniu:
„c) zamieszkuje na terenie gospodarstwa rolnego lub w innym miejscu na terenie gminy, w obrębie której położona jest jedna z działek należących do gospodarstwa rolnego lub w gminie sąsiedniej, w odległości umożliwiającej pracę w tym gospodarstwie w wymiarze i częstotliwości odpowiadającej charakterowi prowadzonej produkcji.”
oraz dodać ust. 4 o treści:
„4. W przypadku wątpliwości dotyczących osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego, o którym mowa w ust. 1, wiążąca jest opinia właściwej terytorialnie wojewódzkiej izby rolniczej.”
- Mając na uwadze art. 6 ust. 2 pkt 2
oraz proponowany w nowelizacji ust. 2a w art. 7 ustawy o kształtowaniu ustroju
rolnego, a także inne akty prawne, w których mowa jest na temat kwalifikacji
rolniczych wyrażamy przekonanie, iż kwestia ta wymaga standaryzacji oraz
rozszerzenia o kierunki studiów, które bezpośrednio wiążą się prowadzeniem
gospodarstwa rolnego takich jak ekonomika rolnictwa czy zarządzanie w
agrobiznesie.
- Zdaniem Krajowej Rady Izb Rolniczych, wskazane
jest ponadto wprowadzenie instrumentów ograniczających spekulacyjne nabywanie
gruntów rolnych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Zaproponowana w
projekcie zmiana art. 29 ust. 3b pkt 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami
rolnymi Skarbu Państwa wprowadzająca możliwość organizowania przez Agencję
Nieruchomości Rolnych przetargów ograniczonych na zakup gruntów dla rolników
indywidualnych zamieszkałych na terenie tej samej lub sąsiedniej gminy pełni
koresponduje z opinią samorządu rolniczego w tej sprawie. W niektórych bowiem
regionach wojewódzkie izby rolnicze obserwowały przypadki osób, które meldowały
się w danej gminie na kilka tygodni przed ostatecznym terminem złożenia
dokumentów wymaganych przy uczestnictwie w przetargu ograniczonym. Proponujemy
także w/w ustęp w proponowanym w projekcie brzmieniu rozszerzyć o pkt 8 o
następującej treści:
„8 osoby wymienione w lit 1-7, które uzyskały pozytywna opinię właściwej terytorialnie wojewódzkiej izby rolniczej.”
Warto nadmienić, iż powyższa propozycja ma obecnie praktyczne zastosowanie w województwie warmińsko-mazurskim, gdzie Warmińsko-Mazurska Izba Rolnicza sporządza takie opinie na podstawie porozumienia zawartego w dniu 8 grudnia 1997 roku z Oddziałem Terenowym w Olsztynie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa i znowelizowanego w dniu 21 stycznia 2004 roku ze względu na przekształcenie w 2003 roku AWRSP w Agencję Nieruchomości Rolnych.
- Mając na względzie proponowany zapis
ust. 3d w art. 29 oraz dużą rozpiętość średnich powierzchni gospodarstw dla
poszczególnych województw, Krajowa Rada Izb Rolniczych wyraża opinię, że łączna
powierzchnia nieruchomości rolnych, jaka może zostać nabyta przez jeden podmiot
w drodze przetargów ograniczonych, nie powinna przekraczać dwukrotności
średniej powierzchni gospodarstwa indywidualnego o obszarze co najmniej 1 ha
użytków rolnych w kraju. Zapis taki, zamiast zastosowania stosownej średniej w
danym województwie, jest zdaniem samorządu rolniczego bardziej sprawiedliwy
oraz pozwoli na szybsze powiększanie gospodarstw rolnych w regionach o
największym rozdrobnieniu agrarnym.
- Z omawianego projektu nowelizacji należy wykreślić nowelizację ust. 5 w art. 29 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.
- Sugerujemy ponadto wprowadzenie
przepisu, który nakładałby obowiązek odprowadzania do Skarbu Państwa różnicy
pomiędzy ceną nabycia i ceną sprzedaży nieruchomości rolnych, jeżeli zakupione
od ANR grunty zostały przeznaczone na cele inne niż rolnicze przed upływem określonego
czasu (sprawa do dyskusji) od daty zawarcia notarialnego aktu kupna -
sprzedaży.
