8 lipca Komisja Europejska
zaproponowała ustanowienie unijnego programu mającego na celu
bezpłatne dostarczanie owoców i warzyw uczniom. Zakup i dystrybucja
świeżych owoców i warzyw w szkołach będzie
opłacana z europejskiego funduszu w wysokości 90 mln EUR rocznie, przy
równoczesnym przekazywaniu odpowiedniej kwoty z funduszy krajowych
państw członkowskich, które będą chciały
skorzystać z programu. Jest to ostatni etap starań
Komisji zmierzających do poprawy stanu zdrowia i sposobu odżywiania
określony w „Strategii dla Europy w sprawie zagadnień
zdrowotnych związanych z odżywianiem, nadwagą i
otyłością”. Program „owoce w szkole” ma na celu
zachęcanie młodych ludzi do wyrabiania sobie dobrych nawyków
żywieniowych, które to, jak wykazują badania, utrzymują
się w późniejszych latach życia.
Oprócz dostarczania owoców i warzyw, w ramach programu wymagać się będzie od uczestniczących w nim państw członkowskich określenia krajowych strategii uwzględniających inicjatywy edukacyjne i podnoszących poziom świadomości oraz dzielenia się najlepszymi praktykami. W UE na nadwagę cierpi około 22 mln dzieci. Ponad 5 mln z nich cierpi na otyłość, przy czym przewiduje się, że liczba ta będzie rosnąć każdego roku o 400 000. Poprawa sposobu odżywiania może odegrać ważną rolę w zwalczaniu tego problemu. Wniosek Komisji zostanie następnie przesłany do Rady i Parlamentu Europejskiego.
„Niniejszy wniosek ukazuje, że podjęcie konkretnych kroków w celu zwalczania otyłości traktujemy poważnie” powiedziała Mariann Fischer Boel, komisarz do spraw rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich. „Nauczenie dzieci dobrych nawyków żywieniowych w młodym wieku, jest niezwykle ważne, ponieważ nawyki te utrzymają się w późniejszych latach ich życia. Zbyt wiele dzieci spożywa zbyt mało owoców i warzyw nie doceniając przy tym ich smaku. Wystarczy przejść się którąkolwiek główną ulicą w Europie by ujrzeć rozmiary problemów, którym musimy stawić czoła w związku z nadwagą dzieci. Podejmijmy działania by temu zaradzić.”
Wniosek w sprawie programu „owoce w szkole” jest następstwem zobowiązania podjętego w trakcie negocjacji nad reformą wspólnej organizacji rynków owoców i warzyw w czerwcu 2007 r. Od tego czasu Komisja zaangażowała się w szeroko zakrojone konsultacje publiczne i dogłębną ocenę skutków poszczególnych rozwiązań.
Eksperci są zgodni co do tego, że zdrowe odżywianie może odegrać ważną rolę w zmniejszaniu odsetka osób otyłych oraz redukcji ryzyka poważnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby układu krążenia oraz cukrzyca typu 2, na późniejszym etapie życia. Spożywanie wystarczającej ilości owoców i warzyw jest kluczowe dla osiągnięcia tego celu. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca codziennie spożycie 400 gramów owoców i warzyw netto na osobę. Większość Europejczyków nie osiąga tego celu, a tendencja zniżkowa jest szczególnie widoczna u młodych ludzi.
Badania pokazują, że zdrowe nawyki żywieniowe kształtują się w dzieciństwie. Osoby, które jadły dużo owoców i warzyw będąc dziećmi pozostają dobrymi konsumentami. Osoby jedzące niewiele owoców i warzyw wykazują tendencję do niezmieniania nawyków żywieniowych oraz przekazywania ich swym własnym dzieciom. Badania wykazały również, że rodziny o niższych dochodach wykazują tendencję do spożywania mniejszej ilości owoców i warzyw. Z tego względu, darmowe dostawy tych zdrowych produktów w szkołach mogą mieć rzeczywisty wpływ na kształtowanie się nawyków żywieniowych, w szczególności na obszarach znajdujących się w najmniej korzystnej sytuacji.
Analizy Komisji dotyczące polityki prowadzonej na poziomie krajowym oraz konsultacje z ekspertami wykazały, że korzyści wypływające z programu szkolnego mogą zostać zwiększone dzięki towarzyszącym dostawie owoców działaniom podnoszącym świadomość oraz środkom edukacyjnym pokazującym dzieciom wagę zdrowych nawyków żywieniowych. Będzie się również zachęcać do współpracy z poszczególnymi organami krajowymi, prowadzącymi udane programy „owoce w szkole". Programy takie istnieją już w niektórych krajach UE i przybierają wiele różnych postaci. Można jednak jeszcze zrobić o wiele więcej, a ten program UE stanowi doskonałą podstawę do tworzenia nowych programów. Komisja przeznacza kwotę 90 mln EUR rocznie na dostawę owoców i warzyw do szkół. Rządy będą mogły zdecydować czy chcą uczestniczyć w programie czy nie. Programy będą współfinansowane zgodnie z podziałem 50/50 lub 75/25 w tzw. „regionach konwergencji” o niższym poziomie PKB na mieszkańca. Środki te nie będą mogły zostać wykorzystane w celu zastąpienia istniejących źródeł finansowania krajowego, lecz w celu wspierania nowych rodzajów działalności, zarówno tych związanych z istniejącymi programami jak i przyczyniających się do tworzenia całkowicie nowych inicjatyw. Państwa członkowskie będą mogły oczywiście dołożyć dodatkowe środki pieniężne, jeśli taka będzie ich wola.
Organy krajowe będą musiały nakreślić krajową strategię, dopasowaną oczywiście do krajowych preferencji, we współpracy z organami odpowiedzialnymi za opiekę zdrowotną i kształcenie oraz przy zaangażowaniu przedstawicieli branży i grup interesów. Rozpoczęcie programów jest przewidziane na rok szkolny 2009/2010.
Źródło: komunikaty prasowe Unii Europejskiej
