Pismem z dnia 15 grudnia br. Departament Energetyki w Ministerstwie Gospodarki ustosunkował się do wniosku podjętego w trakcie XV Posiedzenia Krajowej Rady Izb Rolniczych III kadencji i przedstawionego przez Zarząd KRIR w korespondencji z dnia 5 listopada br. Wiceprezesowi Rady Ministrów Waldemarowi Pawlakowi, dotyczącego praktycznej realizacji inwestycji związanej z budową biogazowni rolniczych oraz innych instalacji produkujących energię ze źródeł odnawialnych (OZE) w związku z procedurami przyłączania ich do sieci energetycznych obsługiwanych przez spółki dystrybucyjne. Poniżej przedstawiamy treść stanowiska resortu gospodarki w tej sprawie.

Jednym z priorytetowych zadań Ministerstwa Gospodarki w zakresie tworzenia rozwiązań prawnych umożliwiających szybszy rozwój biogazowni rolniczych oraz możliwości wykorzystania biogazu rolniczego, jest uregulowanie kwestii prawnych wpływających na skrócenie czasu oczekiwania na wymagane prawem pozwolenia.Wyrazem działań rządu w tym zakresie jest przyjęcie w lipcu b.r. dokumentu Kierunki rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w latach 2010 - 2020, w którym wyznaczono najważniejsze priorytety oraz propozycje niezbędnych zmian prawnych mających na celu stworzenie optymalnych warunków do rozwoju instalacji wytwarzających biogaz rolniczy.

Jeżeli chodzi o wprowadzenie instytucji obligatoryjnej zaliczki nakładanej na podmioty ubiegające się o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej to zmiana ta została spowodowana faktem spekulacyjnego rezerwowania miejsc oraz mocy przyłączeniowych w systemie elektroenergetycznym. Rezerwowanie określonej wielkości mocy w danej lokalizacji dla podmiotu, który nie realizuje inwestycji, powoduje blokowanie zdolności przyłączeniowych do sieci i ograniczenia w przyłączaniu nowych źródeł energii. Zjawisko to jest szczególnie niekorzystne z punktu widzenia rozwoju mocy wytwórczych odnawialnych źródeł energii. Wprowadzony, ustawowy obowiązek wnoszenia zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie powinien w krótkim czasie doprowadzić do pozytywnej weryfikacji niekorzystnej tendencji i umożliwić uwolnienie części mocy przyłączeniowych, jak również ograniczyć na przyszłość występowanie tego niekorzystnego zjawiska.

Ponadto, wraz z wniesieniem zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie, wnioskodawca jest zobowiązany do przedstawiania dokumentu stwierdzającego realność budowy planowanego źródła energii odnawialnej, co stanowi dodatkowy mechanizm zabezpieczający przed wydaniem warunków przyłączenia podmiotom, które w praktyce nie dysponują możliwościami finansowymi do realizacji inwestycji, a uzyskane warunki przyłączenia traktują jedynie jako przedmiot obrotu handlowego. Aby zminimalizować ryzyko wykorzystywania niezgodnie z założeniami ustawy lub przetrzymywania przez przedsiębiorstwo energetyczne otrzymanych zaliczek, opracowane zostały szczegółowe przepisy zabezpieczające w tym zakresie inwestorów. W myśl tych zapisów, w przypadku gdy przedsiębiorstwo energetyczne:

• wyda warunki przyłączenia po terminie, o którym mowa w ust. 8g, jest obowiązane do wypłaty odsetek od wniesionej zaliczki liczonych za każdy dzień zwłoki w wydaniu tych warunków;
• wyda warunki przyłączenia, które będą przedmiotem sporu między przedsiębiorstwem energetycznym a podmiotem ubiegającym się o ich wydanie i spór zostanie rozstrzygnięty na korzyść tego podmiotu, jest obowiązane zwrócić pobraną zaliczkę wraz z odsetkami liczonymi od dnia wniesienia zaliczki do dnia jej zwrotu, o ile nie nastąpi przyłączenie.

Zatem konieczność wniesienia zaliczek dla podmiotów ubiegających się o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej stanowi de facto zabezpieczenie inwestorów, którzy są faktycznie zainteresowani wybudowaniem nowych mocy wytwórczych, ponieważ wpłacana zaliczka nie może przekraczać opłaty za przyłączenie, jest zaliczana na poczet tej opłaty oraz przyśpiesza proces wydawania warunków przyłączenia.W Ministerstwie Gospodarki trwają obecnie prace nad projektem ustawy o energii ze źródeł odnawialnych, stanowiącej implementację zapisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Zapisy ustawy mają zapewnić skuteczną realizację jednego z głównych celów polityki energetycznej Polski, jakim do roku 2020 jest wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w finalnym zużyciu energii co najmniej do poziomu 15%, a w rynku paliw transportowych do 10%. Szerokie wykorzystanie biogazu w energetyce, ze szczególnym uwzględnieniem biogazu rolniczego, będzie z pewnością stanowiło istotny element w realizacji tego zamierzenia, przyczyniając się zarówno do poprawy bezpieczeństwa energetycznego kraju, jak również aktywizacji gospodarczej obszarów wiejskich.

Mając na uwadze fakt, iż zaproponowane w ustawie zapisy będą miały ogromne znaczenie dla rozwoju energetyki odnawialnej opartej na surowcach rolniczych, resort gospodarki zwrócił się jednocześnie z  prośbą do Prezesa KRIR Wiktora Szmulewicza o aktywne włączenie się przedstawicieli samorządu rolniczego do przewidzianych w procesie legislacyjnym konsultacji społecznych projektu ustawy oraz przedkładanie konkretnych propozycji rozwiązań prawnych w tym zakresie.