25 czerwca br. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi udzieliło odpowiedzi na pismo Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 9 czerwca br. w sprawie pomocy dla producentów rolnych i poszkodowanych w wyniku powodzi w formie wykupu zwierząt z dopłatą do sztuki, w której poinformowało, że pomoc udzielana ze środków publicznych od 1 maja 2004 r. musi być zgodna z przepisami UE w sprawie pomocy publicznej. Ponadto 8 czerwca 2010 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi z maja i czerwca 2010r.,natomiast w dniu 1 czerwca 2010r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę Nr 87/2010 w sprawie programu pomocy dla rodzin rolniczych, w których gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody spowodowane przez powódź, obsunięcie się ziemi lub huragan w 2010r.
Przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 8 czerwca br. ustawa przewiduje następujące rozwiązania z zakresu rolnictwa m.in.:
1)wyłączenie przepisów art. 122 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 pkt 2 ustawy - Prawo wodne w stosunku do urządzeń wodnych wymienionych w art. 9 ust. 1 pkt 19 Prawa wodnego, w tym do stawów rybnych oraz innych stawów;
2)możliwość zwracania przez starostę organizatorowi robót publicznych, który przy pracach związanych z usuwaniem skutków powodzi zatrudnił skierowane poszkodowane osoby fizyczne, które osobiście i na własny rachunek prowadzą działalność w zakresie produkcji rolnej, w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym obejmującym obszar użytków rolnych
o powierzchni przekraczającej 2 ha przeliczeniowe lub prowadzącej dział specjalny produkcji rolnej, o którym mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, z późn. zm.) oraz ich domowników i małżonków przez okres do 12 miesięcy, ale nie dłużej niż do 31 grudnia 2011r., poniesionych kosztów na wynagrodzenia oraz składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia skierowanych osób w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie iloczynu dwukrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę i liczby zatrudnionych skierowanych osób;
3)wydłużenie z 30 dni do 60 dni terminu składania wniosku o zaliczkę, tj. do 10 lipca 201 Or. w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 beneficjentom, których gospodarstwa rolne uległy zalaniu w wyniku powodzi;
4)przy ustalaniu prawa do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej albo prawa do świadczeń rodzinnych, w okresie do dnia 31 grudnia 2011 r., do dochodu z gospodarstwa rolnego nie będzie wliczana powierzchnia, która uległa zalaniu na skutek powodzi, jeżeli zalaniu na skutek powodzi uległo co najmniej 30% powierzchni tego gospodarstwa.
W programie przyjętym przez Radę Ministrów Uchwałą Nr 87/2010 przewiduje się udzielanie poszkodowanym przez powódź, obsunięcie się ziemi lub huragan producentom rolnym:
1) kredytów preferencyjnych na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej znajdujących się na obszarach, gdzie szkody powstały w związku z powodzią obsunięciem się ziemi lub huraganem udzielane na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2009r. w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. Nr 22, poz. 121, z późn. zm.) oraz poręczeń i gwarancji spłaty ww. kredytów bankowych; kredyty te oprocentowane są obecnie dla kredytobiorcy w wysokości 2% w skali roku i mogą być przeznaczone zarówno na zakup środków do produkcji rolnej jak i odtworzenie zniszczonych środków trwałych;
2)na podstawie art. 41 a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, z późn. zm.) pomocy w opłacaniu bieżących składek na ubezpieczenie społeczne oraz regulowaniu zaległości z tego tytułu w formie odraczania terminu płatności składek i rozkładania ich na dogodne raty, a także umarzanie w całości lub w części bieżących składek na indywidualny wniosek rolnika, który poniósł szkody spowodowane przez powódź, obsunięcie się ziemi lub huragan składany do Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;
3)pomocy w formie odraczania, rozkładania na raty, umarzania w części lub w całości przez Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych należności Agencji;
4)ulg w podatku rolnym za 2010 r. w związku z powodzią na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.) przez wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast;
5)dopłat z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany przez Agencję Rynku Rolnego;
6)pomocy społecznej rodzinom rolniczym, na podstawie art. 40 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728, z późn. zm.) w formie jednorazowego zasiłku celowego w wysokości:
b)4.000 zł dla rodzin rolniczych prowadzących gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 5 ha użytków rolnych.
Przy przyznawaniu zasiłku celowego nie będzie przeprowadzany wywiad środowiskowy i nie będzie stosowane kryterium dochodowe.
Krajowa Stacja Chemiczno-Rolnicza i okręgowe stacje chemiczno-rolnicze na terenach rolniczych dotkniętych powodzią nieodpłatnie wykonują następujące działania:
o przeprowadzanie badań gleb i roślin pod kątem wystąpienia ewentualnych skażeń na skutek naniesienia przez falę powodziową niebezpiecznych substancji chemicznych,
-ocenę stanu skażenia i wydawanie stosownych wskazówek do dalszego postępowania,
-wydawanie zaleceń nawozowych, w tym zaleceń dotyczących wapnowania gleb, w celu ułatwienia rolnikom doprowadzenia stanu gleb do standardów sprzyjających produkcji roślinnej,
-prowadzenie działalności doradczej, w tym związanej z opracowaniem planów nawożenia, działalności szkoleniowej i informacyjnej skierowanej do rolników z terenów dotkniętych powodzią.
Podmioty wdrażające PROW 2007 - 2013 oraz SPO 2004 - 2006 informują beneficjentów (poszkodowanych przez powódź) obu programów o przysługującym im uprawnieniu do złożenia wniosku do podmiotów wdrażających (ARiMR, ARR, Urzędy Marszałkowskie, FAPA) w sprawie zaistnienia okoliczności o charakterze siły wyższej oraz o możliwości przedłużenia lub przywracania terminu na dokonanie czynności związanych z przyznaniem oraz wypłatą pomocy (o miejscu złożenia wniosków i konieczności zachowania terminów z tym związanych).
W celu m. in. ograniczenia strat w paszach gospodarstw rolnych dotkniętych skutkami powodzi, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wystąpił w maju br. do Komisji Europejskiej z wnioskiem o alokację dodatkowej ilości ziarna zbóż oraz odtłuszczonego mleka w proszku na realizację Wspólnotowego Programu Pomocy Osobom Najbardziej Potrzebującym w Polsce w 2010 r. W ramach ww. Programu, na realizację którego, na wniosek Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Komisja Europejska przyznała Polsce środki w wysokości 97,4 min euro, są rozdysponowane nieodpłatnie produkty stanowiące zapasy interwencyjne. Za przyznane w formie wycofywanych z zapasów interwencyjnych produktów środki Agencja Rynku Rolnego zakontraktowała dostawy produktów żywnościowych, które są dostarczane osobom potrzebującym, w tym również dotkniętym skutkami powodzi.
Udostępnione dodatkowe ilości ziarna zbóż i mleka w proszku byłyby przekazywane rolnikom do wykorzystania na poziomie gospodarstwa na cele żywnościowe, do spożycia lub przetworzenia.
Ponadto w czerwcu br. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, mając na uwadze dużą skalę zniszczeń oraz konieczność szybkiej realizacji działań pomocowych, wystąpił do Ministra Gospodarki z wnioskiem o udostępnianie rolnikom dotkniętym skutkami powodzi ziarna będącego w zapasach Agencji Rezerw Materiałowych.
W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi finalizowane są prace nad nowelizacją rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 marca 2007 r. w sprawie rodzajów dowodów potwierdzających działanie siły wyższej lub wystąpienie nadzwyczajnych okoliczności (Dz. U. Nr 46, poz. 308 z późn.zm.), w celu umożliwienia przyznania płatności w pełnej wysokości rolnikom, którzy ze względu na powódź nie mogą wypełnić wszystkich warunków koniecznych do uzyskania płatności.
Finalizowane są również prace mające na celu stosowanie przez banki prolongaty i karencji do 2 lat w spłatach rat kapitału i odsetek kredytów preferencyjnych z dopłatami do oprocentowania ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W przypadku, gdy w ocenie banku w celu umożliwienia wznowienia produkcji w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej po wystąpieniu nie wcześniej niż w 2010 r. szkód spowodowanych przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę niezbędne jest zastosowanie lub wydłużenie karencji lub prolongaty spłaty rat kapitału, należne bankowi odsetki płacone będą wówczas w pełnej wysokości przez Agencję, przy czym: 1) okres zastosowania lub wydłużenia karencji lub prolongaty kapitału nie może być dłuższy niż 2 lata,
2)potwierdzeniem wystąpienia szkód jest przedłożona przez kredytobiorcę w banku opinia wojewody zawierająca określenie zakresu i wysokości szkód oszacowanych przez komisję powołaną przez wojewodę,
3)wraz z karencją lub prolongatą kapitału bank może zastosować wydłużenie okresu kredytowania.
Zastosowanie ww. pomocy nie może spowodować zwiększenia maksymalnej kwoty dopłat.
W dniu 11 czerwca 2010 r. Komitet Monitorujący PROW 2007-2013 podjął uchwałę w sprawie przyjęcia zmian w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013, polegających na:
■ustanowieniu nowego działania „Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych,
■zwiększeniu środków na inwestycje związane z retencjonowaniem wody w ramach działania „Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa".
Jednocześnie Rada Ministrów w ramach wsparcia dzieci i młodzieży przyjęła 28 maja 2010 r.:
•uchwałę Nr 76/2010 w sprawie Rządowego programu pomocy uczniom w 2010 r. - „Wyprawka szkolna" oraz wypłaty uczniom zasiłku powodziowego na cele edukacyjne,
•rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy finansowej uczniom na zakup podręczników oraz wypłaty uczniom zasiłku powodziowego na cele edukacyjne.
Wysokość tzw. zasiłku powodziowego, wypłacanego na dziecko lub ucznia, który w roku szkolnym 2009/2010 realizuje roczne obowiązkowe przygotowanie przedszkolne, obowiązek szkolny lub obowiązek nauki w każdym typie szkoły, wynosi 1000 zł. Świadczenie będzie wypłacane tym dzieciom i uczniom, których rodziny zostały zakwalifikowane przez samorząd gminny do otrzymania świadczenia pieniężnego wypłacanego przez władze gminne w wysokości do 6000 zł. W celu otrzymania zasiłku powodziowego rodzic, rodzic zastępczy, prawny opiekun lub uczeń pełnoletni musi zgłosić się do wójta/burmistrza/prezydenta miasta właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka lub ucznia. Rodziny nie są zobowiązane do przedkładania dodatkowych informacji oraz zaświadczeń w celu otrzymania zasiłku powodziowego.
Po zebraniu danych o liczbie dzieci uprawnionych do otrzymania wsparcia z budżetu państwa władze gminne przekażą niezwłocznie zbiorcze informacje do odpowiedniego wojewody. Na podstawie danych z terenu gmin objętych powodzią wojewoda wystąpi do Ministerstwa Edukacji Narodowej o środki na wypłatę pomocy. Zostaną one następnie przekazane do budżetów samorządów gminnych, gdzie będą niezwłocznie wypłacane rodzinom (rodzicom, rodzicom zastępczym, prawnym opiekunom) dzieci i uczniów lub pełnoletnim uczniom uprawnionym do pomocy. Otrzymanie zasiłku powodziowego nie eliminuje możliwości ubiegania się o pomoc w formie dofinansowania zakupu podręczników z programu „Wyprawka szkolna". Dla dzieci i młodzieży Ministerstwo Edukacji Narodowej realizuje zadanie -organizacja wyjazdów edukacyjnych i wakacyjnych dla dzieci z terenów dotkniętych powodzią. Celem zadania jest zorganizowanie krajowego pobytu dzieci w obiektach stałych z węzłami sanitarnymi, w ramach 14 - dniowych turnusów edukacyjnych i wakacyjnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami rozporządzenia w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasady jego organizowania i nadzorowania. Na stronie internetowej Ministerstwa Edukacji Narodowej ogłoszono nabór ofert związanych z organizacją wyjazdów edukacyjnych i wakacyjnych dla dzieci z terenów dotkniętych powodzią. Oferty realizacji zadania mogą składać zarejestrowane na terenie Rzeczypospolitej Polskiej organizacje pozarządowe oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Ponadto Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników wspiera letni wypoczynek dzieci z rodzin poszkodowanych w wyniku powodzi i innych zdarzeń pogodowych w 2010 r. Według deklaracji organizatorów pomocą zostanie objęte około 3 000 dzieci z rodzin poszkodowanych z całkowitym sfinansowaniem ich pobytu ze środków Funduszu Składkowego Ubezpieczenie Społecznego Rolników.
