Poniżej przedstawiamy sprawozdanie z działalności Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych w okresie od 1 sierpnia do 29 września 2008 roku.
Omawiany okres sprawozdawczy był czasem intensywnych działań Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych na wielu płaszczyznach. Sierpień to miesiąc intensywnych prac polowych związanych przede wszystkim ze zbiorami zbóż, dlatego szczególną uwagę poświęcono monitoringowi poziomu tegorocznych plonów, który będzie miał bezpośredni wpływ na ekonomikę całego sektora rolnego. Sytuację na polskiej wsi skomplikowały niekorzystne warunki atmosferyczne. Susza rolnicza w okresie wzrostu roślin spowodowała, że tegoroczne zbiory zbóż są szacowane na ok. 7% niżej niż w roku ubiegłym, a intensywne opady w trakcie żniw obniżyły jakość zbieranego ziarna. Ponadto, z uwagi na jednoczesny wzrost podaży zbóż na jednolitym rynku europejskim, nastąpił spadek ich cen.
W wyniku huraganów, jakie w sierpniu przeszły nad naszym krajem, wiele gospodarstw rolnych poniosło ogromne szkody zarówno w uprawach jak i budynkach mieszkalnych i inwentarskich. Wychodząc naprzeciw potrzebie szybkiej pomocy, Zarząd KRIR, ściśle współpracując z Funduszem Składkowym Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego podjął się koordynacji przekazywania pomocy finansowej w łącznej wysokości 1 miliona złotych, jaką FS przeznaczył dla poszkodowanych gospodarstw z 5 najbardziej dotkniętych kataklizmem województw tj. łódzkiego, mazowieckiego, opolskiego, podlaskiego i śląskiego. W tym celu 28 sierpnia Zarząd KRIR podpisał porozumienie z Zarządem Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników umożliwiające przekazanie środków.
Okres sprawozdawczy to także czas zbioru jabłek, których cena oferowana przez zakłady przetwórcze za surowiec przemysłowy nie pokrywała nawet poniesionych przez sadowników kosztów produkcji. Spowodowało to falę protestów rolników i ich konflikt z przetwórcami, w którego rozwiązanie od początku aktywnie włączył się Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych. 4 września wystosowany został wniosek (w załączeniu) do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Marka Sawickiego o podjęcie przez resort działań, które doprowadzą do załagodzenia konfliktu pomiędzy producentami rolnymi a zakładami przetwórstwa owocowo-warzywnego. W niniejszym wystąpieniu Zarząd KRIR zwrócił uwagę na fakt, iż problemy producentów owoców w znacznej mierze są wynikiem braku realnych możliwości nawiązania stałej współpracy i powiązań gospodarczo-finansowych z zakładami przetwórczymi. Dlatego też Zarząd KRIR zasugerował powołanie specjalnego zespołu roboczego przy MRiRW, którego zadaniem byłoby opracowanie wzoru wieloletniej umowy kontraktacyjnej dla tej branży produkcyjnej. Równie niekorzystna sytuacja wystąpiła na rynku wiśni, czego dotyczyło wystąpienie pisemne Zarządu KRIR do resortu rolnictwa z 6 sierpnia, w którym przedstawiona została propozycja odpowiedniej modulacji zasad udzielania kredytów inwestycyjnych oraz innych form wsparcia. Zdaniem samorządu rolniczego w zasadach tych powinny zostać zawarte kryteria motywujące przetwórców do zawierania umów kontraktacyjnych z producentami rolnymi. W kolejnych sierpniowych spotkaniach organizowanych w resorcie rolnictwa w celu osiągnięcia kompromisu pomiędzy sadownikami i przetwórcami z ramienia Zarządu KRIR brali udział prezes Wiktor Szmulewicz oraz Ryszard Ciźla – prezes Świętokrzyskiej Izby Rolniczej.
W omawianym okresie Zarząd KRIR występował ponadto w wielu tematach dotyczących zarówno otrzymywanych do zaopiniowania projektów aktów prawnych jak i analizując aktualne problemy w sektorze rolnym.
6 sierpnia, mając na uwadze postulaty zgłaszane przez wojewódzkie izby rolnicze, Zarząd KRIR zwrócił się do Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych Wojciecha Kuźmińskiego z wnioskiem o upowszechnianie stosowania przez ANR procedury organizowania przetargów ograniczonych na zakup gruntów rolnych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa do mieszkańców gmin. W odpowiedzi na pismo samorządu rolniczego ANR poinformowała, że mając na uwadze przepisy regulujące organizację sprzedaży gruntów rolnych z ZWRSP, zwracała się wielokrotnie do organów administracji rządowej sprawujących nadzór nad Agencją z propozycjami rozwiązań prawnych umożliwiających zakwalifikowanie do przetargów ograniczonych osób faktycznie wykonujących zawód rolnika i zamieszkujących na danym terenie przez okres 3 lat.
8 sierpnia przedstawiona została resortowi rolnictwa opinia Zarządu KRIR (w załączeniu) odnośnie projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt, którego intencją było wdrożenie do polskiego prawodawstwa Dyrektywy Rady (WE) Nr 2007/43 z dnia 28 czerwca 2007 roku ustanawiającej minimalne zasady dotyczące ochrony kurcząt utrzymywanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa.
12 sierpnia Zarząd KRIR przedłożył Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi opinię na temat projektu zmiany rozporządzenia w sprawie upoważnienia związków hodowców lub innych podmiotów do wykonywania zadań z zakresu prowadzenia oceny wartości użytkowej lub hodowlanej zwierząt. W piśmie samorządu rolniczego pozytywnie odniesiono się do działań resortu mających na celu rozszerzenie procesu uspołeczniania hodowli zwierząt o pszczoły oraz wyrażone zostało poparcie dla postulatu Polskiego Związku Pszczelarskiego odnoszącego się do zapisu w projekcie, zgodnie z którym do prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej pszczół oraz do prowadzenia systemu informatycznego na potrzeby tej oceny upoważnione zostało Stowarzyszenie Pszczelarzy Zawodowych.
Również 12 sierpnia wystosowana została opinia Zarządu KRIR na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, w której przekazana została akceptacja samorządu rolniczego dla zaproponowanych rozwiązań, a jednocześnie przekazano uwagi będące wynikiem przeprowadzonych w środowisku rolniczym konsultacji. W załączeniu treść niniejszego wystąpienia.
19 sierpnia, w związku z napływającymi sygnałami od rolników ubiegających się o wsparcie ze środków Unii Europejskiej na temat pobierania przez Powiatowych Lekarzy Weterynarii opłat z tytułu wydawanych zaświadczeń o spełnianiu przez dane gospodarstwo minimalnych standardów w zakresie higieny i utrzymania zwierząt, Zarząd KRIR wystąpił do Głównego Lekarza Weterynarii Ewy Lech o przedstawienie informacji dotyczących podstawy prawnej oraz zasad i wysokości w/w świadczeń.
25 sierpnia Zarząd KRIR odniósł się do projektu nowelizacji rozporządzenia MRiRW w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. W przedłożonej opinii Zarząd z zaakceptował zaproponowane zmiany, zgodnie z którymi wnioski o przyznanie pomocy złożone w 2007 roku mogą być zmienione przez wnioskodawców w zakresie planu finansowego operacji lub zestawienia rzeczowo-finansowego operacji.
12 września, w nawiązaniu do wcześniejszych rozmów z Podsekretarzem Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Arturem Ławniczakiem, Zarząd KRIR wystosował wniosek do resortu rolnictwa o podjęcie działań w celu organizacji i przeprowadzenia ogólnokrajowej akcji szkoleniowej dla rolników dotyczącej zasad rejestracji oraz funkcjonowania grup producentów rolnych. Jednocześnie zadeklarowana została gotowość samorządu rolniczego do pomocy w organizacji tychże szkoleń poprzez sieć biur wojewódzkich izb rolniczych na terenie całego kraju.
Analizując bieżącą sytuację w rolnictwie oraz zasady wsparcia poszczególnych sektorów produkcji rolnej, a także mając na względzie wnioski wojewódzkich izb rolniczych dotyczące funkcjonowania systemu wsparcia bezpośredniego, 23 września Zarząd KRIR zwrócił się z wnioskiem do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marka Sawickiego o rozszerzenie listy roślin uprawnych objętych płatnościami uzupełniającymi o rośliny miododajne. Biorąc pod uwagę potrzebę uszczegółowienia powyższego postulatu poprzez wymienienie konkretnych gatunków, które miałyby zostać objęte płatnościami uzupełniającymi, przeprowadzono konsultacje merytoryczne z Polskim Związkiem Pszczelarskim, w wyniku których stworzona została lista roślin uprawnych, w stosunku do których istnieją podstawy do rozszerzenia liczby gatunków objętych płatnościami uzupełniającymi. Są to: facelia, nostrzyk biały i żółty, przegorzan, gryka oraz rożnik przerośnięty.
23 września przedłożona została opinia samorządu rolniczego do projektu ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego opracowanego przez sejmową Komisję Nadzwyczajną „Przyjazne Państwo” (w załączeniu). Zarząd KRIR pozytywnie odniósł się do zaproponowanych zmian, według których Agencja Nieruchomości Rolnych dysponowałaby prawem pierwokupu gruntu rolnego, w przypadku braku innego podmiotu uprawnionego do pierwokupu, jedynie do w stosunku do nieruchomości nie mniejszej niż 1 ha.
23 września przedstawiono także uwagi Zarządu KRIR do projektu nowelizacji rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Renty strukturalne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, który zakłada liberalizację przepisów regulujących rolnicze kwalifikacje zawodowe w zakresie kierunków studiów ze standardami nauczania dotyczącymi rolnictwa w wymiarze łącznym co najmniej 120 godzin.
25 września Zarząd KRIR ponownie wystosował wniosek do resortu rolnictwa o podjęcie działań w celu przywrócenia szkołom rolniczym oraz cenrtom kształcenia ustawicznego możliwości organizowania kursów na kategorię T prawa jazdy. Powyższy postulat po raz pierwszy został przedstawiony w maju br., jednak w odpowiedzi na pismo samorządu rolniczego przedstawiono wówczas jedynie obowiązujący stan prawny w tym zakresie.
Omawiany okres sprawozdawczy był również okresem obfitującym w różne wydarzenia związane z rolnictwem i obszarami wiejskimi, w których udział brali przedstawiciele samorządu rolniczego.
6 sierpnia Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz wziął udział w spotkaniu zorganizowanym w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, którego celem były ceny na rynku nawozów sztucznych. Rozmowy podjęto w związku z drastycznym ich wzrostem, na który Zarząd KRIR zwracał uwagę resortowi rolnictwa już w marcu, kiedy to został wystosowany wniosek o podjęciu działań na forum Unii Europejskiej w celu czasowego zawieszenia ceł na import nawozów z krajów trzecich. Producenci przedstawili sytuację na rynku nawozów wskazując, że wzrost cen spowodowany był głównie ceną surowców: fosforanów i soli potasowej, która W ostatnim roku zwiększyła się nawet o 300-400%. Uczestniczący w spotkaniu przedstawiciele organizacji rolniczych zwrócili jednak uwagę na znaczne poprawienie w ostatnim półroczu wyników finansowych zakładów nawozowych. Minister Marek Sawicki zapowiedział, że podejmie starania o zniesienie ograniczeń importowych w zakresie soli potasowej. Stwierdził także, że problemy na rynku nawozów występują już w wielu unijnych krajach, dlatego będzie się starał o przeprowadzenie na ten temat debaty na forum Komisji Europejskiej.
7 sierpnia miało miejsce posiedzenie Komitetu ds. Owoców i Warzyw Rady Gospodarki Żywnościowej przy Ministrze Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w którym udział z ramienia Zarządu KRIR udział wziął Prezes Świętokrzyskiej Izby Rolniczej Ryszard Ciźla. Głównym tematem spotkania była wstępna ocena tegorocznego sezonu skupu owoców miękkich w Polsce i w Europie. Zgodnie z sugestiami organizatorów przekazano w formie pisemnej analizę sytuacji na rynku, która stanowi załącznik do niniejszego sprawozdania.
15 września Wiceprezes KRIR Władysław Piasecki uczestniczył w uroczystości nadania tytułów „Polski Producent Żywności 2008” zorganizowanej przez Stowarzyszenie im. Eugeniusza Kwiatkowskiego pod honorowym patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marka Sawickiego. Podczas gali, która odbyła się w Poznaniu, jeden z nagrodzonych producentów wyróżniony został także pucharem ufundowanym przez Krajową Radę Izb Rolniczych.
15 września z ramienia Zarządu KRIR pan Andrzej Frąckowiak - Delegat do KRIR Wielkopolskiej Izby Rolniczej uczestniczył w seminarium zorganizowanym przez Departament Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii MRiRW dotyczącym zwalczania choroby Aujeszkyego w ramach realizowanego projektu „Wzmocnienie polskiej administracji weterynaryjnej w zakresie weterynaryjnych aspektów zdrowia publicznego”.
W dniach 19-22 września przedstawiciele Zarządu KRIR wzięli udział w X Międzynarodowej Wystawie Rolniczej AgroShow w Bednarach koło Poznania, zorganizowanej przez Polską Izbę Gospodarczą Maszyn i Urządzeń Rolniczych. Wspólnie z Wielkopolską Izbą Rolniczą Krajowa Rada Izb Rolniczych przygotowała na niniejszą imprezę stoisko samorządu rolniczego, na którym zwiedzający targi mogli bezpłatnie otrzymać wydawnictwa branżowe i publikacje wojewódzkich izb rolniczych.
25 września Wiceprezes KRIR Władysław Piasecki oraz Członek Zarządu KRIR Andrzej Górczyński wzięli udział w posiedzeniu Komitetu Monitorującego Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Głównym punktem spotkania była dyskusja i głosowanie nad realokacją środków w poszczególnych działaniach PROW.
W okresie sprawozdawczym odbyło się ponadto kilka posiedzeń Zespołu Roboczego MRiRW ds. „Szkód łowieckich”, w których udział z ramienia KRIR wzięli członkowie zespołu tj. Roman Włodarz oraz Andrzej Bawłowicz.
W okresie sprawozdawczym przedstawiciele Zarządu KRIR uczestniczyli także w posiedzeniach sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich i senackiej Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska, na których omawiane były następujące tematy:
2 września - rozpatrzenie projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych;
3 września - informacja o skutkach zakazu stosowania pasz genetycznie zmodyfikowanych dla gospodarstw rolnych oraz informacja o sytuacji na rynku środków ochrony roślin;
17 września - pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw;
18 września - pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
W okresie sprawozdawczym przedstawiciele Zarządu KRIR uczestniczyli ponadto w wielu innych wydarzeniach z zakresu rolnictwa i rozwoju wsi:
29-31 sierpnia - I Światowy Festiwal Wikliny i Plecionkarstwa Nowy Tomyśl 2008 zorganizowane przez Stowarzyszenie Plecionkarzy i Wikliniarzy Polskich oraz Urząd Miejski w Nowym Tomyślu;
3 września - posiedzenie Jury Konkursu „Mister i Junior Eksportu Produktów Żywnościowych 2008” organizowanego przez Krajową Izbę Gospodarczą;
8-10 września - wyjazd studyjny do Krynicy Morskiej zorganizowany przez Izbę Rolniczą Województwa Łódzkiego;
11 września - spotkanie kierownictwa Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z przedstawicielami Parlamentu Europejskiego;
12-14 września - XXI Barzkowickie Targi Rolne organizowane przez Zachodnio-pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach;
13-14 września - XIV Jesienne Targi Ogrodniczo-Nasienne w Starym Polu organizowane przez Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego;
14 września - Samorządowo-Diecezjalne Dożynki Województwa Pomorskiego w Starym Polu;
17 września - Ogólnokrajowa Konferencja „Dzierżawy rolne w Polsce. Stan obecny i przyszłość” w Warszawie zorganizowane przez Federację Pracodawców-Dzierżawców i Właścicieli Rolnych;
23 września - spotkania w resorcie rolnictwa w sprawie proponowanych zmian w działaniu 1.5 PROW 2007-2013 „Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej” oraz „Programy rolnośrodowiskowe”;
25 września - spotkanie poświęcone omówieniu uwag zgłoszonych w trakcie konsultacji opracowywanego przez Ministerstwo Gospodarki Krajowego Programu Reform na lata 2008-2011.
25-27 września - spotkanie informacyjne dotyczące badań naukowych w dziedzinie bioenergii w Polsce organizowane przez Departament Doradztwa, Oświaty Rolniczej i Nauki MRiRW.
Ważnym elementem działalności Zarządu KRIR w omawianym okresie sprawozdawczym była współpraca zagraniczna i rozwój kontaktów międzynarodowych samorządu rolniczego.
28 sierpnia przedstawiciel Zarządu KRIR w osobie Prezesa Dolnośląskiej Izby Rolniczej Leszka Grali uczestniczył w spotkaniu uzgodnieniowym polskich organizacji rolniczych w COPA przed posiedzeniem Grupy Roboczej COPA-COGECA „Zboża, rośliny oleiste i białkowe”, której celem było omówienie działania systemu przetargów na skup interwencyjny.
15 września, podczas tegorocznej edycji Międzynarodowych Targów Wyrobów Spożywczych i Gastronomii Polagra-Food w Poznaniu, miało miejsce spotkanie prezesa Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktora Szmulewicza z ministrem rolnictwa Federacji Rosyjskiej Alieksiejem Gordiejewem. Rozmowy dotyczyły sytuacji w rolnictwie Polski, Unii Europejskiej i Rosji, zagrożeń wynikających z liberalizacji handlu artykułami rolno-spożywczymi na świecie i możliwości rozwoju wymiany handlowej tych produktów pomiędzy Rosją a Polską. Dyskutowano także nad możliwościami rozwoju wzajemnych kontaktów oraz współpracy pomiędzy naszym samorządem rolniczym i rolnikami rosyjskimi.
W dniach 15-16 września w Poznaniu Zarząd KRIR zorganizował 33 spotkanie przedstawicieli izb rolniczych krajów Grupy Wyszehradzkiej. W roli obserwatorów obrad po raz kolejny wystąpili reprezentanci Krajowej Izby Rolniczej Ukrainy. Przedstawiciele samorządów rolniczych Słowacji, Republiki Czeskiej, Polski, Węgier i Ukrainy dyskutowali na temat przebiegu tegorocznej kampanii żniwnej, aktualnego stanu sektora produkcji zwierzęcej, a także wzrostu kosztów podstawowych środków do produkcji rolniczej. Rozmowy dotyczyły także Wspólnej Polityki Rolnej, w szczególności działań przewodniczącej obecnie Unii Europejskiej Francji i zakładanych priorytetów rozpoczynającej się w styczniu 2009 roku prezydencji Republiki Czeskiej. Analizowano także możliwe do zastosowania skuteczne rozwiązania w zarządzaniu ryzykiem w rolnictwie na poziomie wspólnotowym w kontekście coraz częściej występujących anomalii pogodowych. Spotkanie było również okazją do wymiany informacji na temat stanu wdrażania w poszczególnych państwach działań w ramach Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz udziału przedstawicieli izb rolniczych krajów V4 w Kongresie Rolnictwa Europejskiego w Brukseli organizowanego przez COPA-COGEGA w dniach 30.09-1.10.2008. Obrady zakończono konferencją prezesów izb rolniczych, w trakcie której nastąpiło podpisanie wspólnego komunikatu. Niniejszy komunikat został przekazany do wiadomości i wykorzystania Sekretarzowi Generalnemu COPA-COGECA oraz Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi Markowi Sawickiemu.
W dniach 6-7 września Zarząd KRIR zorganizował I Pielgrzymkę Izb Rolniczych na Jasną Górę. Podczas pobytu w Częstochowie zorganizowano również spotkanie uczestników pielgrzymki z Zarządem Krajowej Rady Izb Rolniczych i zaproszonymi gośćmi. Tematem rozmów były aktualne problemy w rolnictwie oraz funkcjonowanie izb rolniczych. Z przedstawicielami izb spotkali się Jan Krzysztof Ardanowski – doradca Prezydenta RP ds. wsi i rolnictwa, Artur Ławniczak – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Senator Jerzy Chróścikowski – Przewodniczący Senackiej Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska. W czasie tradycyjnych Dożynek Jasnogórskich miała miejsce również XVII Krajowa Wystawa Rolnicza, na której zorganizowane zostało także stoisko informacyjne izb rolniczych.
W omawianym okresie sprawozdawczym Zarząd KRIR otrzymał do zaopiniowania 37 projektów aktów prawnych (wykaz w załączeniu). Biuro Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych przekazywało bieżące informacje o pracach Zarządu do wszystkich izb rolniczych, jak również informacje i materiały, uzyskiwane w instytucjach działających w obszarze rolnictwa. Ponadto, wiele uwagi zostało poświęcone sprawom organizacyjnym i koordynacyjnym działań samorządu rolniczego.
We wrześniu trwały również przygotowania do udziału KRIR w Międzynarodowych Targach Hodowli Ogrodnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich FARMA oraz Krajowej Wystawie Zwierząt Hodowlanych w Poznaniu. Jak co roku wspólnie z Wielkopolską Izbą Rolniczą zostało przygotowane stoisko samorządu rolniczego. W tym roku Zarząd KRIR ponownie jest organizatorem seminariów tematycznych dla rolników oraz politycznej debaty z udziałem przedstawicieli Klubów Parlamentarnych partii zasiadających obecnie w Parlamencie na temat przyszłości polskiego rolnictwa i dotychczasowej realizacji zakładanych działań przed ubiegłorocznymi wyborami do Sejmu i Senatu.
