W związku z konsultacjami społecznymi projektu rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia okresów polowań na zwierzęta łowne (nr 1240 w Wykazie prac legislacyjnych Ministra Klimatu i Środowiska), Zarząd KRIR pismem z dnia 09 czerwca 2025 r. przekazał następujące uwagi samorządu rolniczego do ww. projektu.

Projektowane uchylenie przepisów ustalających okresy polowań na jarząbka, krzyżówkę, cyraneczkę, głowienkę, czernicę, słonkę oraz łyskę, przy jednoczesnym objęciu tych gatunków całorocznym okresem ochronnym, tj. wprowadzeniem moratorium na ich odstrzał, budzi poważne obawy środowiska rolniczego, w tym rybaków śródlądowych. W ocenie Krajowej Rady Izb Rolniczych, taka regulacja może skutkować istotnymi negatywnymi konsekwencjami gospodarczymi i środowiskowymi.

Brak możliwości regulacji liczebności populacji tych gatunków, zwłaszcza ptaków wodno-błotnych żerujących na paszy dla ryb i uprawach zbóż, będzie prowadzić do zwiększonych strat na stawach rybnych oraz na polach uprawnych. Wzrost presji ze strony dzikiego ptactwa może mieć również wpływ na lokalne ekosystemy, konkurując z innymi, w tym pożytecznymi gatunkami ptaków, np. owadożernymi.

W uzasadnieniu projektu wskazano na konieczność przeprowadzenia pogłębionego monitoringu populacji tych gatunków, jednakże nie określono, która instytucja miałaby być za to odpowiedzialna, ani nie przedstawiono informacji dotyczących finansowania tego przedsięwzięcia. Rodzi to obawy, że intencją projektu nie jest faktyczne prowadzenie skutecznego monitoringu, lecz ograniczenie prowadzenia polowań bez odpowiednich analiz i konsultacji.

Zwracamy również uwagę, że analogiczna sytuacja dotyczy populacji łosia, na którego odstrzał obowiązuje moratorium, pomimo stale rosnącej liczby szkód w uprawach i kolizji drogowych z udziałem tego gatunku. W przypadku łosia rolnicy mogą ubiegać się o odszkodowania z budżetów województw. Natomiast w przypadku gatunków objętych przedmiotowym projektem nie przewidziano żadnego systemu rekompensat za szkody, które mogą one powodować.

Dodatkowo, istotnym zagrożeniem, o którym należy pamiętać, jest rola dzikiego ptactwa jako rezerwuaru chorób zakaźnych, w tym wysoce zjadliwej grypy ptaków czy rzekomego pomoru drobiu. Polska, jako największy producent mięsa drobiowego w Unii Europejskiej, ponosi ogromne straty w wyniku występowania ognisk tej choroby. Większość gatunków, których dotyczy projekt rozporządzenia, związanych jest z siedliskami wodnymi i migracjami, co czyni je szczególnie istotnymi w kontekście epizootiologicznym. Wprowadzenie moratorium pozbawi służby weterynaryjne możliwości pobierania próbek w ramach odstrzałów monitoringowych, co może utrudnić wczesne wykrywanie zagrożeń i podejmowanie działań zapobiegawczych.

Podkreślamy, że zgodnie z opiniami ekspertów, obecność gatunku na liście zwierząt łownych nie jest tożsama z jego nadmierną eksploatacją ani nie wpływa istotnie na ogólny trend liczebności populacji. Brak regulacji liczebności może natomiast doprowadzić do zaburzeń w równowadze ekosystemów i spadku różnorodności biologicznej.

W związku z powyższym, w przypadku wprowadzenia moratorium na odstrzał wskazanych gatunków ptaków, zasadnym byłoby objęcie ich systemem odszkodowawczym analogicznym jak w przypadku łosia, w którym za wyrządzone szkody odpowiada Skarb Państwa.

Mając na uwadze powyższe argumenty, Krajowa Rada Izb Rolniczych negatywnie opiniuje projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w obecnym brzmieniu.