Podstawy Prawne

W tej części serwisu przedstawiamy regulacje prawne funkcjonowania samorządu rolniczego.

Podstawą prawną funkcjonowania Krajowej Rady Izb Rolniczych (zwaną dalej Krajową Radą lub KRIR) jest Ustawa z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych (Dz.U. 2022 poz. 183 t.j.), która weszła w życie z dniem 5 kwietnia 1996 r. oraz uchwalony przez Krajową Radę Statut.

Krajowa Rada Izb Rolniczych jest krajową reprezentacją wszystkich wojewódzkich izb rolniczych w Polsce, tworząc wspólnie z izbami samorząd rolniczy. Głównym celem i podstawowym zadaniem samorządu rolniczego jest działanie na rzecz rozwiązywania problemów rolnictwa i reprezentowanie interesów zrzeszonych w nim członków. Izby rolnicze wpływają na kształtowanie polityki rolnej i uczestniczą w jej realizacji.

W skład Krajowej Rady wchodzą prezesi izb rolniczych oraz po jednym delegacie z każdej izby wybranym przez walne zgromadzenie. Krajowa Rada Izb Rolniczych obraduje na posiedzeniach, zwoływanych przez Zarząd. Krajowa Rada, podejmuje najważniejsze decyzje stanowiące.

Krajowa Rada jak każda z wojewódzkich izb rolniczych posiada osobowość prawną.

Organem wykonawczym Krajowej Rady Izb Rolniczych jest Zarząd wybrany przez nią spośród jej członków.

Zarząd realizuje swoje zadania przy pomocy biura, którym kieruje dyrektor powołany przez Zarząd.

Wewnętrznym organem kontrolnym Krajowej Rady, zwłaszcza w zakresie finansów, jest Komisja Rewizyjna wybierana i odwoływana przez Krajową Radę spośród jej członków.

W Krajowej Radzie Izb Rolniczych zostały utworzone dwie komisje problemowe:

  • Komisja Budżetowa – jedyna stała komisja problemowa, do powołania której obligują przepisy Statutu Krajowej Rady;
  • Komisja do spraw nowelizacji ustawy o izbach rolniczych.

 

W przypadku potrzeby szczegółowego rozpatrzenia konkretnego problemu lub rodzaju problemów albo opracowania szczegółowych rozwiązań przekraczających kompetencje czy możliwości Zarządu, powoływane są nadzwyczajne komisje problemowe Krajowej Rady o charakterze doraźnym.

 Ponadto, przy Krajowej Radzie Izb Rolniczych działają dwie Rady jako ciało pomocnicze i doradcze dla Zarządu KRIR:

  • Rada do spraw Kobiet i Rodzin z Obszarów Wiejskich,
  • Rada do spraw Młodych Rolników.

 

Do zadań Krajowej Rady, zgodnie z art. 38 ustawy o izbach rolniczych,  należy w szczególności:

1) reprezentowanie izb przed Sejmem, Senatem i organami administracji rządowej, z wyłączeniem administracji rządowej w województwie;

2) opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz założeń i programów polityki rolnej;

3) przedstawianie właściwym organom, o których mowa w pkt 1, oraz organom samorządu terytorialnego wniosków w sprawie sytuacji w rolnictwie oraz inicjatyw w zakresie regulacji prawnych;

4) udzielanie izbom pomocy w wykonywaniu ich zadań;

5) zarządzanie wyborów do walnych zgromadzeń izb.

W świetle przepisów ustawy o izbach rolniczych organy administracji rządowej mają obowiązek zasięgania opinii Krajowej Rady o projektach ustaw i aktów wykonawczych dotyczących rolnictwa, rozwoju wsi oraz rynków rolnych.

Przepisy innych ustaw również określają obowiązek współuczestniczenia Krajowej Rady przy wydawaniu aktów prawnych. Zadanie to Krajowa Rada wypełnia w głównej mierze będąc organem opiniodawczym.

Zadania i kompetencje izb rolniczych oraz Krajowej Rady Izb Rolniczych określają również przepisy innych ustaw. Należy tu wskazać następujące:

  • art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. t.j. z 2023 r. poz. 1197);
  • art. 5 ust. 1-3 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. t.j. z 2024 r. poz. 1176, z późn. zm.);
  • art. 7 ust. 2 oraz art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. t.j. z 2024 r. poz. 82);
  • art. 27 ust. 5 pkt 4), ust. 8 pkt 1 lit a, art. 29 ust. 1 i art. 46d ust. 5, 6 pkt 2 i 9  oraz art. 46e ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r.- Prawo łowieckie (Dz. U. t.j. z 2023 r.  poz. 1082);
  • art.2 ust.1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz.U. t.j. z 2023 r. poz. 922);
  • art.27 ust.5 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie (Dz.U. t.j. z 2021 r. poz. 129);
  • art.13 ust.4 pkt 1, 4 i 5 ustawy z 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz.U. t.j. z 2024 r.  poz.630);
  • art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. t.j. z 2024 poz. 589 z późn. zm.).

 

Ponadto, kompetencje izb rolniczych oraz Krajowej Rady Izb Rolniczych wynikają z:

  • art.23 ust.2 i 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U.  t.j. z 2024 r. poz. 475, z poźn. zm.);
  • art.9 ust.5 pkt 1 lit. b, pkt 2 lit. c ustawy z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz.U. t.j. z 2024 r. poz. 76);
  • art. 6 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. t.j. z 2022 poz. 395, z późn.zm.);
  • art. 10 pkt 1-10 lit. c ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych (Dz. U. t.j. z 2021 r. poz. 1496);
  • art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. t.j. z 2024 r. poz. 90 z późn. zm.);
  • art. 8 ust. 4 pkt 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. t.j. z 2019 r. poz. 477);
  • § 3 ust. 1 Zarządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nr 23 z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie Rady Produkcji Ekologicznej (Dz. Urz. poz. 22);
  • 6 zarządzenia Dyrektora Generalnego terenowych Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa nr 21/2018/Z z dnia 5 lutego 2018 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu Rad Społecznych działających przy oddziałach terenowych Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa;
  • 2 ust. 3 pkt 1 zarządzenia Dyrektora Generalnego terenowych Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa nr 07/2023/Z z dnia 20 stycznia 2023 r. w sprawie w sprawie utworzenia przy Dyrektorze Generalnym Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Rady Społecznej ds. gospodarowania gruntami rolnymi Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa;
  • § 2 ust. 1 pkt 30 i 32 Zarządzenia Nr 37 Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22 września 2022 r. (Dz. Urz. Z 2023 r. poz. 14) w sprawie powołania Komitetu Monitorującego Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027;
  • § 2 ust. 1 pkt 3 lit. n Zarządzenia Nr 18 Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 maja 2023 r. (Dz. Urz. poz. 24) w sprawie powołania Komitetu Sterującego do spraw Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich +

Bądźmy w kontakcie