Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych realizując wniosek przyjęty na Posiedzeniu Krajowej Rady izb Rolniczych 17 września 2025 r. przekazał 17 października 2025 r. do Ministra Infrastruktury opinię do projektu ustawy o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza przepisy abolicyjne dla posiadaczy ciągników Belarus.

Biorąc pod uwagę obecną sytuację posiadaczy ciągników marki Belarus, którym unieważniane są dokumenty rejestracyjne ciągników niezmiernie ważne jest jak najszybsze wejście w życie projektowanych przepisów abolicyjnych. Z tego względu, zdaniem samorządu rolniczego, należy wydzielić artykuł 10 projektowanej ustawy i procedować jako projekt o charakterze „PILNY”, tak aby do końca bieżącego roku ustawa weszła w życie.

Projekt ustawy jest niezwykle istotny z punktu widzenia rolników, a w szczególności użytkowników ciągników rolniczych marki Bielarus, wobec których prowadzone są postępowania prowadzące do unieważnienia dokumentów rejestracyjnych, co prowadzi do kasacji pojazdów. Samorząd rolniczy z zadowoleniem przyjmuje art. 10 ustawy, wprowadzający przepisy abolicyjne dla ciągników dopuszczonych do ruchu drogowego bez wymaganych dokumentów homologacyjnych.

Warunkiem zalegalizowania dokumentów ciągników Belarus będzie uzyskanie w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy adnotacji w dowodzie rejestracyjnym o treści: „Pojazd dopuszczony do ruchu w związku z art. 10 ustawy…”

Projekt dopuszcza wznowienie postępowań zakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy wydaniem decyzji ostatecznej w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji o rejestracji ciągnika rolniczego, na żądanie rolnika.

W ocenie samorządu rolniczego termin 6-miesięczny na uzyskanie adnotacji jest zbyt krótki, a wielu rolników może nie zdążyć na czas złożyć wniosków, szczególnie w sytuacji, gdy ustawa wejdzie w życie wraz z rozpoczęciem sezonu prac polowych. Proponujmy zatem wydłużyć termin do 12 miesięcy.

Projekt ustawy wprowadza zasadę, że każdy używany ciągnik rolniczy sprowadzony spoza UE będzie traktowany jak nowy w kontekście dopuszczenia do ruchu.

W praktyce:

• ogranicza to możliwość rejestracji w Polsce wielu używanych maszyn z krajów takich jak Białoruś czy Ukraina, które nie posiadają pełnej dokumentacji homologacyjnej UE,
• określa koszty rejestracji takiego pojazdu na wysokim poziomie (badania techniczne, opłaty homologacyjne, ewentualne dostosowanie techniczne).

Proponowane regulacje mogą mieć niekorzystne skutki z punktu widzenia interesu ekonomicznego rolników, zwłaszcza mniejszych gospodarstw, które chciałby w przyszłości korzystać z importowanych ciągników używanych jako tańszej alternatywy.

Zdaniem samorządu rolniczego w interesie mniejszych rolników byłoby ustanowienie preferencji, w postaci niższych opłat homologacyjnych np. dla rolników indywidualnych, czy wręcz przepisów zwalniających z opłat, np. rolników posiadających areał do 50 ha.

Ustawodawca przewiduje, że badania ciągników o prędkości max. do 40 km/h będą mogły odbywać się poza stacjami kontroli (np. w gospodarstwie). Taka zmiana leży w interesie rolników.

Projektowane przepisy ustawy przewidują, że TDT zyska szersze kompetencje w kontroli homologacji pojazdów rolniczych, co może zwiększyć bezpieczeństwo, ale też biurokrację dla rolników importujących ciągniki spoza UE. Projekt ustawy przewiduje możliwość nakładania kar pieniężnych (do ok. 180.000 zł, proporcjonalnych do wartości pojazdu) na importerów i dystrybutorów za naruszenia, np. wprowadzanie niespełniających norm maszyn. Dla rolników oznaczają zaostrzenie procedur, co może być niekorzystne w kontekście ekonomicznym.

Ze względu na trwające postępowania przeciwko posiadaczom ciągników Belarus Zarząd KRIR wnioskował o pilne procedowanie artykułu 10 projektowanej ustawy, tak aby do końca bieżącego roku ustawa weszła w życie. Pozostałe przepisy, które mogą być dyskusyjne, powinny być ujęte w osobnym projekcie ustawy.