Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pismem z dnia 26 listopada 2024 r., udzieliło odpowiedzi na pismo KRIR w sprawie uruchomienia programu pomocowego dla producentów bydła i świń w związku z utraconym dochodem wynikających z toczącej się wojny na Ukrainie, informując, że aktualnie producenci trzody chlewnej na podstawie obowiązujących przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. poz. 187, z późn. zm.) w bankach współpracujących z Agencją mogą ubiegać się o:

• kredyty na realizację inwestycji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej.

Pomoc polega na stosowaniu dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych producentowi rolnemu.

Kwota kredytu nie może przekroczyć:

a) 80% wartości nakładów inwestycyjnych i wynosić więcej niż 5 mln zł, w przypadku inwestycji realizowanych w gospodarstwie rolnym,

b) 70% wartości nakładów inwestycyjnych i wynosić więcej niż 8 mln zł w przypadku inwestycji realizowanych w dziale specjalnym produkcji rolnej.

Oprocentowanie kredytu na realizację inwestycji jest zmienne i nie może wynosić więcej niż stopa referencyjna WIBOR 3M powiększona o nie więcej niż 2,5 punktu procentowego. Oprocentowanie należne bankowi jest płacone przez kredytobiorcę w wysokości 0,67 oprocentowania płaconego bankowi, jednak nie mniej niż 3%, natomiast Agencja – w pozostałej części.

Kredytowaniem może być objęta produkcja rolna prowadzona w ramach działalności wymienionych w „Wykaz działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa produktów rolnych, przetwórstwa ryb, skorupiaków i mięczaków lub w zakresie rybactwa śródlądowego”, m.in. chów i hodowla zwierząt.

• kredyty na utrzymanie płynności finansowej – linia UP.

Pomoc polega na stosowaniu dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych producentowi rolnemu, w celu poprawy płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku rolnym spowodowanymi agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy.

Może on zostać udzielony na uregulowanie zobowiązań finansowych związanych z prowadzeniem działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym oraz ponoszenie przez producentów rolnych bieżących nakładów przyczyniających się do poprawy płynności finansowej. Kredyty mogą być udzielane do dnia 31 grudnia 2024 r. Kwota kredytów udzielonych producentowi rolnemu nie może przekroczyć kwoty:

• 100 000 zł – gdy producent rolny prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym o powierzchni nie większej niż 50 ha użytków rolnych;
• 200 000 zł – gdy producent rolny prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym o powierzchni powyżej 50 ha i nie większej niż 100 ha użytków rolnych;
• 400 000 zł – gdy producent rolny prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym o powierzchni powyżej 100 ha użytków rolnych.

Oprocentowanie należne bankowi płacone przez kredytobiorcę wynosi 2%.

Jednocześnie informuję, że producenci świń, którzy ponieśli straty w związku z ograniczeniami związanymi ze zwalczaniem afrykańskiego pomoru świń mogą ubiegać się o pomoc finansową w związku z zaprzestaniem produkcji z powodu obowiązującego zakazu utrzymywania w gospodarstwie świń lub ich wprowadzenia do gospodarstwa wydanym w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń.

Celem pomocy jest wsparcie producentów świń, którzy utracili dochody w związku z zaprzestaniem produkcji świń.

Kwota pomocy stanowi iloczyn średniej rocznej liczby świń utrzymywanych w gospodarstwie w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym został wprowadzony zakaz (jednak nie więcej niż 200 sztuk dla jednego producenta świń), i kwoty 1 zł oraz liczby dni w danym roku kalendarzowym obowiązywania zakazu.

Średnią roczną liczbę świń ustala się na podstawie danych zawartych w rejestrze zwierząt gospodarskich i siedzib stad tych zwierząt, o którym mowa w ustawie z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, jako iloraz sumy świń utrzymywanych w gospodarstwie w ostatnim dniu każdego miesiąca z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym wprowadzono zakaz i liczby miesięcy, przez które świnie były utrzymywane w gospodarstwie.

Pomoc jest udzielana za okres obowiązywania zakazu.

Wnioski o przyznanie pomocy należy składać do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Pomoc może być przyznawana i wypłacana jedynie do dnia 15 stycznia 2025 r. Jednocześnie informuję, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podpisało z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK tj. podmiot wdrażający instrument finansowy) aneks do umowy w zakresie preferencyjnego wsparcia dedykowanego hodowcom trzody chlewnej, w ramach interwencji I 10.1.2. „Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększających konkurencyjność – Instrumenty finansowe”.

W ramach FGR Plus zaprojektowano preferencyjne wsparcie skierowane wprost do producentów trzody chlewnej, którego celem jest odbudowa pogłowia świń w Polsce. Będzie ono polegało na udzielaniu przez banki komercyjne/spółdzielcze (które podpiszą umowę z BGK) kredytów preferencyjnych przeznaczonych na budowę, rozbudowę i modernizację chlewni, w tym instalację elektryczną i wodnokanalizacyjną (roboty budowlane i zakup materiałów budowlanych) oraz wyposażenie chlewni.

Wsparcie polega na:

• zabezpieczaniu z FGR Plus gwarancji spłaty do 80% kwoty kredytu;
• spłacie odsetek za rolnika przez pierwsze 4 lata (przez pierwsze 2 lata – 100% odsetek, przez kolejne 2 lata – 50% odsetek).

Jednocześnie:

• maksymalna wartość gwarancja wynosi 9 mln zł (górna kwota kredytu nie jest określona);
• maksymalny okres objęcia kredytu gwarancją do 15 lat;
• gwarancja udzielana bezpłatnie.

Wprowadzenie w bankach kredytujących oferty kredytu z gwarancją FGR Plus i dotacją na spłatę odsetek dla producentów trzody chlewnej planowane jest na początek 2025 r. Program będzie wdrażany za pośrednictwem banków kredytujących, lista banków jest dostępna pod linkiem: https://www.bgk.pl/male-i-srednie-przedsiebiorstwa/zabezpieczenie-finansowania/gwarancja-agromax/#c39594

Jednocześnie w Ministerstwie podejmowane są działania, aby zapewnić dodatkowe środki, m.in. na inwestycje w gospodarstwach zajmujących się hodowlą trzody chlewnej.

Odnosząc się do poruszanej w piśmie kwestii dotyczącej zasad stosowania przez sieci handlowe własnych marek produktów, informuję, że zagadnienie ograniczenia skali sprzedaży towarów poprzez formę marek własnych sieci handlowych było przedmiotem dyskusji prowadzonych w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a stanowisko w tej sprawie prezentował także Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK).

W odpowiedziach kierowanych np. do branży mleczarskiej wskazywano, że już na etapie procesu legislacyjnego dotyczącego wprowadzenia art. 17d ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji do polskiego porządku prawnego pojawiały się wątpliwości co do jego zgodności z prawem unijnym, m.in. w związku z potencjalnym utrudnianiem swobodnego przepływu towarów w ramach UE.

Wcześniej, w 2019 r., zagadnienie regulacji handlu detalicznego towarów pod marką własną było przedmiotem szerokich, międzyresortowych uzgodnień (m.in. z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Rozwoju i Technologii, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz UOKiK) ukierunkowanych na wypracowanie kompleksowych rozwiązań dotyczących warunków zrównoważonej konkurencji na rynku handlu detalicznego tego rodzaju towarów. W ramach prowadzonych wówczas dyskusji także wskazywano na istotne wątpliwości związane z funkcjonowaniem art. 17d ww. ustawy., a przede wszystkim na sprzeczność przedmiotowej regulacji z art. 34 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (kwestia kwalifikacji przepisu jako środka o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych w handlu wewnątrzwspólnotowym).

Według danych UOKiK, udział polskich producentów w sprzedaży sieci handlowych jest znaczący i wynosi około 83%. W konsekwencji, ograniczenie skali sprzedaży produktów oznaczonych marką własną mogłoby wpłynąć na zmniejszenie konkurencyjności części polskich przedsiębiorców, w szczególności tych z sektora MŚP.

W związku z kosztami stworzenia marki producenckiej możliwość produkcji pod marką własną sieci jest dla wielu z nich szansą na znaczące zwiększenie sprzedaży czy wejście na półki sklepów wielkopowierzchniowych, co umożliwia dalszy rozwój i ekspansję.

Należy brać zatem pod uwagę, że realizacja postulatu dotyczącego marek własnych może skutkować ograniczeniem albo (w skrajnych przypadkach) zakończeniem działalności przez dostawców, dla których sprzedaż pod marką własną stanowi znaczącą część sprzedaży.